BAKI, 25 mart - Sputnik. Ukraynanın denasifikasiyası və demilitarizasiyası əməliyyatı tarixi əvvəl və sonraya bölən xüsusiyyətə çevrildi. Fevralın 24-də isə bir aydır ki, yaşadığımız yeni dünyada oyandıq.
Gəlin, nə ilə vidalaşdığımızı xatırlayaq. Yuqoslaviyanın bombalanması Qərb politoloqlarının bu qədər canfəşanlıqla təkrar etdikləri “tarixin sonu” haqqında qənaətlərin vaxtından əvvəl olmasının ilk əlaməti oldu. Onlar nə qədər adamyeyən olsalar da, alyansın məqsədlərinə çata bildiyi son NATO əməliyyatı oldular.
Sonra Vaşinqtonun Taliban-ı əzmək istədiyi Əfqanıstan gəldi*. 20 il keçdi, ABŞ rüsvayçılıqla oradan qaçdı və Taliban yenidən hakimiyyəti öz əllərinə aldı.
Bundan sonra İraqda kütləvi qırğın silahlarının axtarışı üzrə əməliyyat keçirilib. Təbii ki, onu tapmadılar, lakin İD-nin yaranması üçün münbit zəmin yaratdılar**. 1910-cu illərin əvvəllərində ABŞ və Avropanın fəal şəkildə dəstəklədiyi “ərəb baharı” Liviya və Suriyada qanlı vətəndaş müharibələrinə çevrildi. Sonuncuda “İslam Dövləti” ** yaraqlıları özlərini sübut etdilər.
İndi bu dünyanın sonu yaxınlaşır. Və yenisi tikilir. Hansı ki, Tsxinvalı “Qradlar”la cəzasızlıqla atəşə tutmaq mümkün deyil. Hansı ki, demokratiya qurmaq adı altında islamçıların əli ilə qırğın etmək mümkün deyil.
Odessadakı Həmkarlar İttifaqları Evində insanları yandırmağın mümkün olmadığı bir yerdə səkkiz il ərzində xalqınızın bir hissəsinin apardığı müharibəni görməmək mümkün deyil. Sonuncu, yeri gəlmişkən, həm ruslara, həm də ukraynalılara aiddir.
Və bunun içində nə mümkündür? O necə olacaq? Bizi nə gözləyir? Hansı ölkədə yaşamağımızdan asılı olmayaraq hamımızı...
Bu gün yeni dünyanın gələcəyi rus əsgərlərinin əlindədir - onlar bunun üçün mübarizə aparırlar. Bənzər situasiyalarda Rusiya və ABŞ-ın hərəkətlərindəki kardinal fərqlər hətta Kremlin ən qızğın əleyhdarları üçün də aydındır.
Təyyarələrimiz amerikalıların Yuqoslaviya, Əfqanıstan və İraqdakı kimi şəhərləri xalçavari bombardman etmir. Eyni zamanda, ordumuz Ukraynada istənilən obyekti məhv etmək imkanına malikdir - “Xəncər”lə ("Kinjal" - Rusiyaya məxsus səsdən sürətli raket növü) son zərbələr bunu çox aydın göstərdi.
Lakin Rusiya fərqli davranır və dinc əhali arasında itkiləri minimuma endirməyə çalışır. Və buna görə də qoşunlarımız şəhərlərə girib snayperin istənilən pəncərənin arxasında gizlənə biləcəyi yerdə döyüşməyə məcbur olur.
Ona görə də orada canını verən hər bir əsgər bunu dinc ukraynalıların həyatını xilas etmək üçün başqa işlərlə yanaşı etdi. Buna görə əməliyyat, tapşırıqları yerinə yetirmək üçün lazım olan qədər davam edəcəkdir. Burada tələsməyə dəqiq ehtiyac yoxdur.
İş bitdikdən sonra diplomatlar danışacaqlar. Onlar yeni dünyanın təhlükəsizlik arxitekturasını müəyyənləşdirməli, əvvəllər fəaliyyət göstərənlərdən daha mükəmməl mexanizmlər hazırlamalı olacaqlar. Onların bəziləri yenidən nəzərdən keçirilməli, digərləri, məsələn, Orta mənzilli Nüvə Qüvvələri haqqında Müqavilə yenidən canlandırılmalı olacaq. SHS-3-ün (strateji hücum silahlarına dair müqavilə) uzadılması ətrafında son dərəcə mühüm müzakirə aparılacaq.
Ayrı bir müzakirə mövzusu Rusiyanın digər dövlətləri əhəmiyyətli dərəcədə qabaqladığı hipersəs silahları olacaq. Amma indi bu sazişlərin analoqları Moskva və Vaşinqton üçün ikitərəfli sənədlər olmayacaq.
Onlar Pekində, Dehlidə, Berlində, Parisdə, Tehranda, Ər-Riyadda - təkqütblü dünyanın səhvlərinə yer qalmayan gələcəyin dizaynı üçün məsuliyyət daşıya bilən hər bir ölkənin paytaxtında diqqətlə oxunacaq.
İndi də Kremldə və Smolenskaya meydanında bizim müttəfiq saydıqlarımızın və Vaşinqtonda vassal saydıqlarımızın necə təzahür etdiyini diqqətlə izləyirlər.
Əgər yuxarıda qeyd olunan aspektlərdə həlledici rolu Rusiyanın qətiyyəti oynayıbsa, keçmiş iqtisadi nizamın dəfn mərasimində Qərb artıq iki düyməli qarmonu sındırıb.
Birləşmiş Ştatlar və onun müttəfiqləri kapitalizmin əsas prinsipini - xüsusi mülkiyyətin toxunulmazlığını diz çökdürdülər.
Bəli, indi bu, rus milyarderlərinin yaxtaların həbsindən və təmizlik işçilərinin işinə görə pul ödəməkdə çətinlik çəkdiklərindən necə əziyyət çəkdiklərini oxuyanda, yumşaq desək, çaşqınlıq çəkən adi rusları narahat etmir.
Amma yuxarıdakı paraqrafda qeyd olunan paytaxtlarda buna ciddi nəzarət edilir - onların ən zəngin sakinlərinin pullarının əhəmiyyətli hissəsi də Qərb banklarındadır. Və onlar Vaşinqtonun, Londonun və Brüsselin indiki davranışını açıq şəkildə bəyənmirlər.
Artıq bir həftə yarım əvvəl Amerika mediası Səudiyyə Ərəbistanı və Çinin neft müqavilələrinin yuanla ödənilməsi imkanlarını müzakirə etdiyini yazmışdı. Srağagün isə Rusiya elan etdi ki, indi Avropa ölkələri qazı rubla alacaqlar. Qlobal iqtisadiyyatın de-dollarizasiyası hələ fevral ayında qeyri-müəyyən bir perspektiv kimi görünürdü, lakin bu gün o, artıq kifayət qədər nəzərə çarpan konturlar alır.
Bizim qitədəki qərb qonşularımızın gələcəyi xüsusi maraq doğurur. Avropa gerçəkdən müstəqil olacaq, yoxsa “təpədəki şəhər”in göstərişlərini kor-koranə yerinə yetirməkdə davam edəcək?
Sıravi almanlar və fransızlar başa düşürlərmi ki, Ukrayna milli batalyonlarının saxlanması uğrunda mübarizə indi onların hesabına aparılır?
Axı Birləşmiş Ştatlar açıq şəkildə bəyan edilmiş, kollektiv məsuliyyətin yolverilməzliyi idealları üzərində ayaqlarını sildi.
Yaxşı, rusiyalılar üçün bu, artıq xəbər deyil, amma indi adi avropalılar da sanksiyaları ödəyirlər - onların inflyasiyası bizdən az təsir göstərməyib.
Eyni zamanda, NATO-nun Avropa hissəsinin Ukraynanı dəstəkləməkdə heç bir halda yekdil olmadığı göz qabağındadır.
Təbii ki, ayrı-ayrı qaynar başlar var, lakin bir çoxlarını təkcə öz maraqlarını bəyan etməyə deyil, həm də onları həqiqətən müdafiə etməyə hazır olan Rusiya ilə qarşıdurma perspektivi üşütdü.
Təəssüf ki, Qərb Vladimir Putinin 15 il əvvəl Münhendə səsləndirdiyi arqumentlərə məhəl qoymamağın nəticələrini yaxşı anlamadı.
Rusiyanın özü də nəhəng dəyişiklikləri gözləyir: göz qabağındadır ki, uzun müddətdir davam edən iqtisadi problemlərin həllini daha ləngitmək olmaz. Bəs bu vəziyyətdən hansı yolları tapa bilərik?
Bu və bir çox digər suallara hələ cavab tapmalıyıq, lakin onlar mütləq bəşər tarixinin bir hissəsinə çevriləcəkdir. Və bunun nə olacağı bizim hər birimizdən asılıdır. Axı yeni dünya məsuliyyətlə bağlıdır. Özünüz üçün, sevdikləriniz üçün, ölkə və bütün dünya üçün. Çünki el' bir adam yoxdur ki? ada kimi yaçasın”.
* Terror fəaliyyətinə görə BMT-nin sanksiyaları altında olan təşkilat.
** Rusiyada qadağan edilmiş terror təşkilatı.
David Narmaniya, RİA Novosti
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.