BAKI, 16 mart — Sputnik. Avropa Şurası qitədə mövcud böhranın yaranmasında böyük rol oynayıb. Bu barədə Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova bəyan edib.
"Təəssüf ki, Avropa Şurası ilə məsələ artıq çoxdandır ki, aydın idi. Bu, Rusiyanın sözügedən təşkilatla qarşılıqlı fəaliyyətində və əməkdaşlıq tarixində ilk böhran deyil. Avropa məkanında mövcud geosiyasi vəziyyət bir çox cəhətdən Avropa Şurasının işinin nəticəsidir”, - o, Sputnik radiosunun efirində bildirib.
Onun sözlərinə görə, bu təşkilat bu formada mövcud olduğu müddətcə Rusiyanın Avropa Şurasında heç bir işi yoxdur.
"Biz öz addımlarımızı atdıq, onları izah etdik. Bu təşkilatın bu formada mövcud olduğu müddətcə Rusiya Federasiyasının orada heç bir işi yoxdur", - deyə Zaxarova bildirib.
AŞ - anti-Rusiya siyasəti alətidir
Rusiya Federasiyasının Avropa Şurasından çıxması ilə bağlı xəbərdarlıq məktubu 2022-ci il martın 15-də təşkilatın baş katibi Mariya Peyçinoviç-Buriçə təhvil verilib. Bu barədə çərşənbə axşamı Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi məlumat yayıb.
“Aİ və NATO dövlətləri Avropa Şurasındakı mütləq çoxluqdan sui-istifadə edərək, ardıcıl olaraq bu təşkilatı anti-Rusiya siyasəti alətinə çevirir, bərabərhüquqlu dialoqdan və bu ümumavropa qurumunun əsasını təşkil etdiyi bütün prinsiplərdən imtina edirlər. Fevralın 25-də onlar Rusiyanın Avropa Şurasının qanuni qurumlarında təmsilçiliyinin dayandırılması ilə bağlı diskriminativ qərar qəbul ediblər”, - Rusiya XİN-in bəyanatında deyilir.
“Belə bir şəraitdə ölkəmiz Avropa Şurasında qalmayacaq”.
Bununla belə, nazirlik vurğulayır ki, ölkə “qarşılıqlı maraq doğuran məsələlərdə və iştirakımızı davam etmək qərarına gəldiyimiz konvensiyalar çərçivəsində təşkilat üzvləri ilə praqmatik və bərabərhüquqlu qarşılıqlı fəaliyyətə” açıqdır.
Hüquq və azadlıqlar
Rusiyanın Avropa Şurasından çıxması təşkilatın Nizamnaməsinin və Avropa İnsan Haqları Konvensiyasının eyni vaxtda denonsasiyasını nəzərdə tutur. Avropa Şurasından çıxandan sonra rusiyalılar Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə müraciət edə bilməyəcəklər.
Eyni zamanda XİN-in məlumatında vurğulanır ki, Rusiya Federasiyasının Avropa Şurasından çıxması Rusiya vətəndaşlarının hüquq və azadlıqlarına təsir göstərməyəcək.
Nazirlik xatırladır ki, Rusiya Federasiyasının vətəndaşlarına Rusiya Federasiyasının Konstitusiyası ilə verilən bu kimi təminatlar Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasında nəzərdə tutulandan az deyil. XİN qeyd edir ki, Avropa Şurasının əsas hüquqi aktlarının müddəaları Rusiyanın mövcud qanunvericiliyinə daxil edilib.
Bundan əlavə, Rusiya Federasiyası Xarici İşlər Nazirliyi əmin edir ki, Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin daha əvvəl qəbul etdiyi qətnamələrin icrası Rusiya Federasiyasının Konstitusiyasına zidd olmadığı təqdirdə davam etdiriləcək.
Hərtərəfli düşünülmüş qərar
Dövlət Dumasının sədr müavini, Rusiyanın AŞPA-dakı nümayəndə heyətinin rəhbəri Pyotr Tolstoy Rusiyanın Avropa Şurasından çıxması ilə bağlı qərara münasibət bildirərək öz “Telegram” kanalında qeyd edib ki, “Rusiya öz istəyi ilə Avropa Şurasından çıxır. Bu, hərtərəfli düşünülmüş qərardır”.
Vitse-spiker bildirib ki, Rusiya ilə AŞ arasında dialoqun kəsilməsinə görə məsuliyyət “bütün bu müddət ərzində öz geosiyasi maraqlarını həyata keçirmək və Rusiya Federasiyasına təzyiq göstərmək üçün insan hüquqları mövzusundan istifadə edən NATO ölkələrinin üzərinə düşür”.
Federasiya Şurasının vitse-spikeri Konstantin Kosaçevin sözlərinə görə, Moskva Avropa Şurasını tərk etdikdən sonra artıq Rusiyanın maraqlarına cavab verməyən Avropa konvensiyalarının siyahısını tərtib edəcək və onlar denonsasiya ediləcək.
Öz növbəsində, Federasiya Şurasının Konstitusiya Qanunvericiliyi Komitəsinin sədri Andrey Klişas RİA Novosti-yə bildirib ki, yaxın günlərdə parlamentdə Avropa Şurası ilə sazişlərin denonsasiyası ilə bağlı qanun layihələrinin hazırlanacağı gözlənilir.
Bu siyahıya Avropa Şurasının Nizamnaməsi, Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyası və bir sıra digər xartiyaların nizamnamələri aiddir ki, bunlara qoşulmaq Avropa Şurasının üzvləri üçün məcburidir. Həmçinin, bura artıq Rusiyanın maraqlarına uyğun olmayan sazişlər də daxildir.
Avropa Şurası nədir
Avropa Şurası regionda Avropa İttifaqı sisteminə daxil olmayan ən yaşlı hökumətlərarası təşkilatdır.
Təşkilat 5 may 1949-cu ildə Londonda keçirilən konfransda Belçika, Böyük Britaniya, Danimarka, İrlandiya, İtaliya, Lüksemburq, Hollandiya, Norveç, Fransa və İsveç hökumətlərinin nümayəndələri tərəfindən yaradılıb.
Rusiya Federasiyası 1992-ci il mayın 7-də Avropa Şurasına üzvlük üçün müraciət edib və 1996-cı il fevralın 28-də təşkilata üzv olub.
İndiyədək Avropa Şurasının tərkibinə 47 ölkə daxil olub. Avropa Şurasının üzvü olan ölkələr arasında Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə qismən Avropada, böyük hissəsi Asiyada, Ermənistan və Kipr isə tamamilə Asiyada yerləşir. Rusiyanın təşkilatdan çıxması ilə Avropa Şurasının 46 üzvü olacaq.
Rusiyanın bu qərarı Avropa Şurası tarixində bir üzv dövlətin qurumdan çıxdığını elan etdiyi ikinci belə hal idi. 1969-cu ildə “Qara polkovniklər” rejimi qurulduqdan sonra Avropa Şurasından ilk olaraq Yunanıstan çıxıb. Lakin beş il sonra o, 1974-cü il 28 noyabrda "İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqların müdafiəsi haqqında" Konvensiyanı yenidən ratifikasiya edərək təşkilatın tərkibinə qayıtdı.
AŞPA-da nümayəndə heyətlərinin səlahiyyətlərinə (1981-ci ildə - Türkiyə üçün, 2000 və 2014-cü illərdə - Rusiya üçün) məhdudiyyətlərin tətbiqi ilə bağlı presedentlər də olub, lakin bu məhdudiyyətlər ölkələrin Avropa Şurasından çıxması demək deyildi.
Avropa Şurasından çıxmaq təşkilatın Nizamnaməsinin 7-ci maddəsi əsasında üzv dövlətin təşəbbüsü ilə və o, bu barədə Avropa Şurasının Baş katibinə rəsmi məlumat verdikdə həyata keçirilir. Əgər cari maliyyə ilinin ilk doqquz ayı ərzində xəbərdarlıq verilibsə, üzvlüyün dayandırılması həmin ilin sonunda baş verir.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.