Maksim Solkolov, RİA Novosti
"Alman dalğası" (Deutsche Welle, DW), Almaniyanın federal dövlət qurumu 1962-ci ildə SSRİ-də radio yayımına başlayıb. Sovet dövründə qısa dalğalı radio siqnalı ya söndürülməyə məruz qalırdı, ya da yox, Rusiya dövründə texniki cəhətdən köhnəlmiş radio yayımı internet və peyk ilə əvəz olunaraq dayandırıldı.
Məhz bu gün, federal qurumun 60 illik yubileyi ərəfəsində "Alman dalğası"nın Moskva bürosunun rəhbəri Yuri Reşeto Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi tərəfindən müxbir məntəqəsinin cümə günü saat 09:00-a qədər bağlanması və işçilərin akreditasiyasının geri qaytarılması barədə rəsmi əmr alıb.
Görünür akkreditasiya edən tərəfin qətiyyəti DW-nin alman (əslində rus) əməkdaşları üçün tam gözlənilməz olub. "Rusiya hakimiyyəti bizi bağlamağa cəsarət etməyəcək". Hərçənd ki, fevralın 2-də, çərşənbə günü Rusiya XİN media üçün illüziyalara yer qoymayan mesajlar dərc edib. "RT DE" telekanalının Almaniyada qadağan edilməsinə cavab olaraq Rusiya tərəfi nəzərdə tutduğunu açıqlayıb:
a) DW müxbir məntəqəsinin bağlanması;
b) DW bürosunun bütün işçilərinin akkreditasiyasının dayandırılması;
c) Rusiya ərazisində DW-nin peyk və digər yayımının dayandırılması;
ç) DW-nin xarici agent kimi fəaliyyət göstərən xarici media orqanı kimi tanınması məsələsinə baxılmasına təşəbbüs göstərmək;
d) Rusiya ərazisinə girişi qadağan ediləcək "RT DE"nin yayımının məhdudlaşdırılmasında iştirak edən Almaniya dövlət və ictimai strukturlarının nümayəndələrinin siyahısının dərc edilməsi üçün nəzərdə tutulmamış formalaşma prosesinin başlanması.
Bunu xain hücumu adlandırmaq olmaz. Bu il yanvarın 18-də Almaniyanın xarici işlər naziri Annalena Berbokun Moskvaya səfəri zamanı Smolensk meydanında ona bildirdilər ki, hər şey güzgü kimi qarşılıqlıdır – "RT DE" ilə etdiyinizi, biz də "DW" ilə edəcəyik. Geri çəkilmək üçün iki həftə vaxt verildi və bundan sonra vəd yerinə yetirildi.
Yəqin ki, xanım Berbok Sergey Viktoroviç Lavrovun xəbərdarlığını Çinin 257-ci xəbərdarlığı kimi qiymətləndirib. "Moskva "RT DE"nin bağlanmasından narahatlığını və hətta narazılığını bildirir – o müxtəlif hallarda narahatlığını belə ifadə edir, ancaq boş çıxışlardan o yana keçməyəcək, əhəmiyyət veriləcək heç nə yoxdur".
Ancaq dünən məlum oldu ki, çıxışlar boş deyildi. Ümumiyyətlə, diplomatın sənəti tərəfdaşın ifadə etdiyi narahatlığın ciddiliyini və onun qətiyyətli hərəkətlərə hazırlığını qiymətləndirməkdir. Ya aydın xəbərdarlıqlar fonunda sarsılmaz, ancaq şüurlu qətiyyət nümayiş etdirməkdir, ya da həmsöhbətin narahatlıq dərəcəsini yanlış qiymətləndirməkdir.
Üstəlik burada söhbət partnyorların Rusiya siyasətinin bu cür sərtləşdirilməsini bəyənib-bəyənməməsindən getmir. Ola bilsin ki, onlar son dərəcə narazıdırlar. Ancaq ən azı bir ildir ki, bu sərtləşdirmə mövcuddur. Keçən yanvar ayında Aleksey Anatolyeviç Navalnı da onların cəsarət etməyəcəklərinə güman edirdi və tərəfdarları ilə birlikdə Cinayət Prosessual Məcəlləsinin normalarına əməl etməyə cəsarət etdikləri zaman son dərəcə məyus oldu.
Tutaq ki, indi söhbət yazılı normalardan yox, "qarşılıqlılıq əsasında" normalardan gedir. Ancaq beynəlxalq münasibətlərdə qarşılıqlı əlaqə (bəzən onu talion qanunu da adlandırırlar, "gözə göz, dişə dişə") çox köhnə qaydadır.
Təbii ki, "Bizim günahımız nədir?" seriyasından əla məsumluq da olur. "DW"nin baş direktoru Herr Limbur "Rusiya hakimiyyəti tərəfindən görülən tədbirlər heç bir şəkildə başa düşülən deyil və həddindən artıq reaksiya verdiyini" hesab etdikdə (hərçənd ki, reaksiya həddindən artıq olsa belə, bu, tamamilə anlaşılmaz demək deyil), Almaniya Jurnalistlər İttifaqı (DJV) isə Almaniya hökumətini "bu senzura aktına yüksək səslə etiraz etməyə" çağırır ("RT DE" ilə bağlı senzura aktına qarşı yüksək səsli etiraza nə deməli?), onda bu səs-küylü bəyanatlar diplomatik departamentlərin güzgü kimi qarşılıqlı tədbirləri halında necə davranacağına dair tam məlumatsızlığını göstərir.
Diplomatik adətlər axmaqlar tərəfindən uydurulmayıb, əgər indiki jurnalist və siyasətçilər bu adətlər haqqında eşitməyiblərsə, o zaman qoy dünya proletariatının liderinin "Öyrənmək, öyrənmək və bir daha öyrənmək" sözlərinə əməl etsinlər.