BAKI, 2 dekabr — Sputnik. Yüksək dəqiqlikli "X-35U" qanadlı raketin 4++ nəslindən olan "Su-35S" ağır qırıcısı ilə inteqrasiyası buraxılış nöqtəsindən 500 km-dən çox məsafədə istənilən dəniz hədəflərini məhv etməyə imkan verir və Rusiyanın Qara dənizdə, Baltik, Zapolyarnı və Uzaq Şərqdə müdafiəsini effektli şəkildə "möhkəmləndirir".
Bir sıra sınaqlardan sonra yüksək dəqiqlikli "X-35U" yüksək məsafəli qanadlı raket rəsmi olaraq bu günə qədər ən güclü Rusiya qırıcısı arsenalına daxil olub. Raketin konstruksiyası və proqram təminatının bəzi elementlərini dəyişdirməklə "X-35U"nu "Su-35S" silahlanma kompleksinə inteqrasiya etmək mümkün olub. Bunu etmək asan deyildi, ancaq raket kiçik deyil: uzunluğu təxminən 4 metr, çəkisi isə 550 kq-dır.
Ehtimal olunan düşmənin radarlarına çətin nəzərə çarpan "X-35U" raketi Rusiya sualtı raket gəmilərinin, zərbə təyyarələrinin bir neçə layihəsi ilə silahlanıb və "Bal" sahil raket kompleksinin tərkibində tətbiq olunub. Buna baxmayaraq, "Su-35S"in fantastik imkanları ilə inteqrasiya inkişaf və döyüş tətbiqinin prinsipial olaraq yeni mərhələsidir.
Güclü "X-35U" qanadlı raketləri və "Su-35S" "kosmik" qırıcıların döyüş birliyi Rusiya və onun müttəfiqlərinin təhlükəsizliyinin keyfiyyətcə yüksəldilməsini təmin edəcək.
Qanadlı gözəgörünməz
Diqqətli oxucularımız "X-35U" raketi ilə tanışdırlar, çünki Sputnik-in bu yaxınlarda qeyd etdiyi kimi, "Bal" sahil raket kompleksi tərəfindən tətbiq olunur. Təkmilləşdirilmiş, uzaq məsafəli "X-35U" modifikasiyasının sınaqları 500 km-dən çox məsafədə olan suüstü hədəflərini vurmaq qabiliyyətini təsdiqləyib. Üstəlik, yeni istiqamət sistemi düşmənin quruda da yaxşı qorunan obyektlərini məhv edir. Yeni modifikasiyanın xüsusiyyətləri 800 km məsafədə "Bastion" sahil kompleksinin P-800 "Oniks" səsdən sürətli raketinin gücünə yaxınlaşmağa imkan verib.
Yüksək sürət, güc, gizlilik və istiqamət dəqiqliyi ilə "X-35" "dünya çempionu" adına layiqdir. Uyğunlaşdırılmış istiqamətləndirmə sistemi və başlanğıc kütləsi yarım tondan çox olan gəmi əleyhinə qanadlı raket sudan 4 metr hündürlükdə 300 m/saniyə sürətlə hədəfə doğru uçur. Son mərhələdə düşmənin hava hücumundan müdafiəsi üçün görünməzlik zonasına 2 metrə enir. "Atəş açdı və unutdu" prinsipi ilə hərəkət edir. 145 kq çəkisi olan döyüş hissəsi esmines və ya freqatı suyun dibinə göndərməyə və bir neçə belə raket təyyarədaşıyan gəmini məhv etməyə qadirdir.
Qanadlı "X-35"lər ailəsi Barens, Qara, Oxot və Yapon dənizlərində atışmalar zamanı ardıcıl olaraq döyüş effektivliyini nümayiş etdirir. Rusiya HDD bu gün hər biri səkkiz raketlə 40 özüyeriyən "Bal" buraxılış qurğusu ilə silahlanmışdır - bu, uzunluğu 38 min kilometrdən çox olan Rusiya dəniz sərhədlərinin təhlükəsizliyinin təminatıdır.
Rusiya Aerokosmik Qüvvələrinin "X-35U" raketinin ən azı əlli "Su-35S" ağır qırıcısının göyərtəsində əlavə yerləşdirilməsi atəş gücünün keyfiyyətli sıçrayışını təmin edəcək və Dünya okeanında zərər çəkmiş ərazini əhəmiyyətli dərəcədə artıracaq. Döyüş əməliyyatları şəraitində ehtimal olunan düşmənin təyyarə daşıyıcı gəmisinin zərbə qrupları Rusiya sahillərinə göyərtə aviasiyasından istifadə məsafəsinə yaxınlaşa bilməyəcəklər.
"Yerdən kənar" qırıcı
Güc baxımından "Su-57"yə çox yaxın olan ağır çoxməqsədli super manevrli "Su-35S" qırıcısı texnoloji cəhətdən Rusiya Aerokosmik Qüvvələrinin ən qabaqcıl təyyarəsidir (sözün əsl mənasında beşinci nəslin zirvəsindədir). Təyyarələr plazma alışdırma, 14,5 ton güc və artan resurs, rəqəmsal idarəetmə sistemi, hərtərəfli ağırlıq vektoru ilə AL-41F1S mühərriklərinə aiddir. Bu güc qurğuları forsaj rejimini tətbiq etmədən səs sürətinə nail olmağa imkan verir.
"SU-35S" qırıcısı sürət, manevr qabiliyyətinə görə ən yaxın rəqiblərini əhəmiyyətli dərəcədə üstələyir və göyərtəsində 8 tona qədər döyüş yükü daşımağa qadirdir - uzaq məsafəli "Kalibr-A" raketləri və digər "hava-səthi" sinifləri də daxil olmaqla. Maksimal sürət 2500 km/saatdır. Yanacaq çənləri olmadan döyüş radiusu 1800 km-dir.
Xarici mütəxəssislər qırıcının 400 km-ə qədər məsafədə düşmən təyyarələrini "görən" radiolokasiya kompleksini xüsusilə qeyd edirlər. L-diapazonlu radar "Su-35"i ABŞ-ın gözəgörünməz "F-22" və "F-35"ə qarşı unikal imkanlarla təmin edir. "İrbis" radiolokasiya stansiyası 30 hava hədəfini izləmək və eyni zamanda onlardan səkkizinə hücum etmək qabiliyyətinə malikdir. Böyük dəniz obyektləri daha ziddiyyətli və "Su-35S"in radar və silahları üçün həssasdır. Müqayisə üçün qeyd edək ki, beşinci nəsil olan "F-22 Raptor" qırıcısı 225 km-ə qədər hava hədəfinin aşkarlanması məsafəsinə malikdir. Bu yaxınlarda Suriya səmasında "Su-35" qırıcısı "Raptor"u (hədəf kimi) ələ keçirə bilib, eyni zamanda ABŞ təyyarəsi "Rusiya platforması"nı aşkar edə bilməyib.
Qırıcı-pilotun yüksək vəziyyət məlumatlılığını optik-elektron və radiotexniki kəşfiyyat sistemləri təmin edir. Uçuş haqqında məlumat iki LCD-ekranda "şəkildəki şəkil" rejimində göstərilir. Döyüş tapşırıqlarının həlli informasiya-idarəetmə sistemininin "intellektual dəstəyi" ilə sadələşdirilir. Avtomatlaşdırılmış məlumat mübadiləsi və hədəflərin bölüşdürülməsi ilə 16 "Su-35" təyyarəsinə qədər havada qrup hərəkətlərinin təşkili mümkündür.
Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, "Su-35S" qırıcısı Suriyada öz "döyüş vəftizini" alıb. Orada, çətin şəraitdə yüksək effektivliyini və etibarlılığını sübut edib. Bu gün Rusiya Aerokosmik Qüvvələrinin sıralarında 60-dan çox belə təyyarə var. Xarici müştərilər tərəfindən böyük maraq mövcuddur: Çin 24 ədəd "Su-35" alıb, İndoneziya Əlcəzair və Misirin müqavilələrini nəzərə almasaq, 11 təyyarə sifariş edib. Xatırladaq ki, "Le Burje" aviaşousu salonunda hündürlüyünü itirmədən yerində düz fırlanma fiqurunu nümayiş etdirdikdən sonra Rusiyanın "Su-35S" qırıcısı UFO ilə müqayisə edilib.