BAKI, 27 avqust — Sputnik. Cari ilin iyul ayında Azərbaycanda minik avtomobilləri illik müqayisədə 2,4 faiz bahalaşıb. Keçən ilin iyulunda minik avtomobillərinin qiyməti 0,6 faiz azalmışdı. Sputnik Azərbaycan sfera.az saytına istinadla xəbər verir ki, 2021-ci ilin iyulunda satışa çıxarılan avtomobillərin orta qiyməti 35 681 manat olub. Ötən ilin iyulunda orta qiymət 34 861 manat idi. Beləliklə, bir il ərzində minik avtomobilləri 820 manat bahalaşıb.
Bazar oyunçularının sayının azalması qiymətlərin artmasına gətirib çıxaran amildir
Məsələ ilə bağlı iqtisadçı-ekspert Rəşad Həsənov Sputnik Azərbaycan-a bildirib ki, pandemiya qiymət artımlarını şərtləndirir. Çünki faktiki olaraq avtomobil idxalının əhəmiyyətli hissəsini fiziki şəxslər həyata keçirirdilər. Əvvəlki dövrlərdə fərdlər səyahətə çıxır, xüsusilə də Gürcüstandan Azərbaycana avtomobil gətirirdilər. Pandemiya fiziki şəxslərin hərəkətlərini məhdudlaşdırdı. Nəticədə avtomobillərin idxalı daha çox iri şirkətlər tərəfindən həyata keçirilir. Bazar oyunçularının sayının azalması bazarda təklifin konsentrasiyasına və qiymətlərin artmasına gətirib çıxaran amildir.
Digər amil logistika ilə bağlıdır
"İkinci faktor logistika ilə bağlıdır. Çünki pandemiya eyni zamanda logistika xərclərinin, daşınma xərclərinin artımına gətirib çıxardıb. Bu, Azərbaycanda daha qabarıq şəkildə özünü göstərir. Son nəticədə bu xərclər maya dəyərinin üzərinə əlavə olunmaqla qiymətlərə təsir edir. Dolayısı ilə bu faktorlar bu gün avtomobil bazarında qiymətlərin bahalaşmasına öz təsirini göstərib", - deyə o qeyd edib.
Yayda məhsul yığımından sonra nəqliyyat vasitəsinə tələb artır
Onun fikrincə, burada mövsüm ilə də bağlı məsələ var. Adətən yay aylarında regionlarda məhsul yığımından sonra müxtəlif istiqamətlərdə xərcləmə imkanları, o cümlədən nəqliyyat vasitəsinə tələb artır. Çünki onların gəlirləri əsasən yay mövsümü dövrünə düşür. Bu da tələbə təsir etməklə bazarda müvəqqəti qiymət artımlarını şərtləndirir.
Rusiyada istehsal edilən avtomobillər xüsusilə də texniki təminat baxımından Azərbaycan bazarında üstünlüyə malikdir
Azərbaycanın Rusiyadan avtomobil idxalını artırmasına da münasibət bildirən ekspert deyib ki, artım ilə bağlı ilk fakor Rusiya ilə ənənəvi əlaqələrimizin olmasıdır. İkinci faktor alıcılıq gücü ilə bağlıdır, yəni pandemiya dövründə əlçatan avtomobillərə meyillilik daha da artıb. Rusiyada istehsal edilən avtomobillər xüsusilə də texniki təminat baxımından Azərbaycan bazarında müəyyən qədər üstünlüyə malikdir. Üçüncü faktor isə son illər Rusiyada avtomobil istehsalının təkmilləşdirilməsi ilə bağlıdır. Bu da Azərbaycan bazarında cəlbediciliyi artırır və Rusiyadan ölkəmizə avtmobil gətirilməsinə müsbət təsir göstərir.
Payızda avtomobil bazarında durğunluq müşahidə ediləcək
Növbəti aylarda bazarda vəziyyət necə olacaq sualına iqtisadçı belə cavab verib:
"Payız aylarında Azərbaycanda avtomobil bazarında durğunluq müşahidə ediləcək. Bu durğunluq fonunda xüsusilə ikinci əl avtomobil bazarında qiymətlərin aşağı meyilliliyi müşahidə olunacaq. Bu tendensiyanı mart ayınadək müşahidə edə bilərik".
Azərbaycan Rusiyadan avtomobil idxalını 123% artırıb
Qeyd edək ki, bu ilin 6 ayında Azərbaycan Rusiyadan avtomobil idxalını 123% artırıb. Ötən il Rusiyada yığılmış 1332 avtomobil alınmışdısa, 2021-ci ilin ilk 6 ayı ərzində bu göstərici 3090-a çatıb. Ekspertlərin proqnozlarına görə, əgər idxal tempi bu şəkildə saxlanılarsa, Azərbaycan Rusiyadan avto-texnika alan ölkələrin siyahısında ilk üçlüyə daxil olacaq. Mütəxəssislər belə hesab edirlər ki, Azərbaycanda Rusiyadan avtomobil idxalının artmasının əsas səbəbi 2020-ci ildə tətbiq olunan məhdudiyyətlərdən sonra tələbin və işgüzar fəallığın yüksəlməsidir.
Avtomobillərlə bərabər ehtiyat hissələrinin də qiyməti artıb
Onu da bildirək ki, avtomobillərlə bərabər ehtiyat hissələrinin də qiyməti artıb. Bu ilin iyulunda ehtiyat hissələrinin orta qiyməti 2,9 faiz yüksəlib. Minik avtomobili üçün ehtiyat hissələri və avadanlıqların orta qiyməti ötən ilin iyulunda 321 manat olduğu halda, bu ilin iyulunda 363 manata yüksəlib.
Azərbaycan avtomobil idxalını 70% artırıb
Xatırladaq ki, yanvar-iyul aylarında Azərbaycana 474 milyon 615 min ABŞ dolları dəyərində 47 min 374 avtomobil idxal olunub. Bu, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə müvafiq olaraq 39,2% və 70,5% çoxdur.
Cari ilin iyulunda Azərbaycana idxal olunan avtomobillərin sayı 7731 ədəd, dəyəri isə 77 milyon 28 min ABŞ dolları olub.
Yanvar-iyul aylarında ölkədə 940 ədəd və ya ötən ilin müvafiq dövrünə nisbətən 134 ədəd az minik avtomobili istehsal olunub.