Zülfiyyə Quluyeva, Sputnik Azərbaycan
BAKI, 15 aprel — Sputnik. Çinin xəstəliklərə nəzarət və profilaktikası üzrə Mərkəzinin rəhbəri Qao Funun Çin vaksinlərinin yüksək qoruma göstəricisinin olmadığı barədə açıqlaması Azərbaycanda da insanlar arasında ciddi narahatçılığa səbəb olub. Belə ki, Çin ilk dəfə koronavirus əleyhinə peyvəndlərinin effektivliyinin az olmasını etiraf edib. Sputnik Azərbaycan "Euronews"-a istinadən xəbər verir ki, Qao Fu Çin vaksinlərinin yüksək qoruma göstəricisi olmadığını söyləyib. O, həmçinin bildirib ki, Çin rəhbərliyi müxtəlif istehsal olan peyvəndlərin qarışdırılması (ayrı-ayrı peyvəndlərin vurulması) imkanını nəzərdən keçirir. Braziliyada keçirilən kliniki araşdırmalar nəticəsində məlum olub ki, Çinin "Sinovac Biotech Ltd" farmakoloji şirkətinin preparatının effektivliyi 50,04%-dir. Müqayisə üçün, Rusiya istehsalı "Sputnik V" və ABŞ/Almaniya istehsalı "Pfizer" peyvəndində bu göstərici 95 faizdən artıqdır.
Ölkəmizdə əhaliyə koronavirus əleyhinə Çinin "Sinovac Biotech Ltd" farmakoloji şirkətinin istehsalı olan "CoronaVac" peyvəndinin vurulduğunu nəzərə alsaq, bu ölkənin vaksininin effektsizliyi ilə bağlı səslənən fikrindən sonra narahatçılıq başa düşüləndir.
Sputnik Azərbaycan Çinin "Sinovac Biotech Ltd" farmakoloji şirkətinin istehsalı olan "CoronaVac" peyvəndinin ölkəmizdə tətbiqindən öncə laborator şəraitdə effektivliyinin yoxlanılmasını, hazırkı şəraitdə vaksinin vurulmasına zərurət olub-olmadığını araşdırıb.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) Azərbaycan bürosunun ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin rəhbəri Fanara Bünyadzadə Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında bildirib ki, koronavirus əleyhinə penvəndlərlə bağlı ÜST-ün təcili istifadə siyahısı var. Həmin siyahıda koronavirus əleyhinə Çinin "Sinovac Biotech Ltd" farmakoloji şirkətinin istehsalı olan "CoronaVac" peyvəndinin adı yoxdur:
"ÜST tərəfindən hələ ki, bu vaksin qiymətləndirilir. Pfizer/BioNTech COVID-19 peyvəndi Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının təcili istifadə üçün təsdiq etdiyi ilk peyvənd oldu. 15 fevral tarixindən isə "AstraZeneca/Oxford COVID-19" peyvəndi ÜST tərəfindən təsdiq olunaraq təcili istifadə siyahısına daxil edilib və bununla da COVAX vasitəsi ilə bu peyvəndin qlobal səviyyədə paylanması üçün yaşıl işıq yandırılıb. Amma "CoronaVac" peyvəndi ÜST-ün təcili istifadə siyasında hələ ki, yer almayıb".
Məlumat üçün bildirək ki, ÜST-ün sözçüsü Marqaret Harris açıqlamasında bildirib ki, aprelin sonunda Çində istehsal olunan "Sinovac" və "Sinopharm" peyvəndlərinin sınağından sonra onun təcili istifadəsini təsdiqləyə biləcəklər. O, bunu belə əsaslandırıb: "Bu iki peyvənd haqqında məlumatlar gözlədiyimizdən daha yavaş gəlir və daha çox məlumatlara ehtiyacımız var". Harris, "məxfilik" səbəbi ilə bu mövzuda başqa bir şərh edə bilməyəcəyini söyləyib.
TƏBİB-dən isə Sputnik Azərbaycan-a bildirilib ki, ayrı-ayrı ölkələr vaksinin effektivliyi ilə bağlı müxtəlif nəticələr elan edə bilər.
"Türkiyədə aparılan araşdırmaların nəticələrinə əsasən isə sözügedən vaksinin 83 faiz effektiv olduğu və ağırlaşmaya qarşı da yüksək təsir göstərdiyi təsdiqlənib. Ümumiyyətlə, ÜST 47-48 faizdən artıq effektivliyi olan vaksinləri belə, yararlı və təsirli hesab edir. Digər tərəfdən, aparılan araşdırmalara görə, vaksinasiya olunmuş şəxslər ya xəstəliyə tamamilə tutulmur, ya da yüngül keçirir. Bu, çox mühüm amildir. Bununla belə, qeyd edək ki, Azərbaycan bütün vaksin namizədlərin alınması istiqamətində danışıqlar aparır və əhaliyə də seçim verilir. Bizim üçün vaksinin təhlükəsizliyi çox önəmlidir".
İnfeksionist Vüqar Cavadzadə isə Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında bildirib ki, vaksinlər hazırlanma texnologiyalarına görə fərqlənsə də, məqsəd virusa qarşı immunitet yaratmaqdır:
"Heç bir vaksin 100 faiz effektiv ola bilməz. Orqanizmin peyvəndə immun cavabı var. O ki qaldı "Sinovac" peyvəndinin effektivlik faizinə, biz bu vaksinə ona görə müraciət etdik ki, qardaş Türkiyə vaksinin effektivliyini yoxladı. Azərbaycanda belə bir laboratoriya yoxdur. Türkiyə vaksinin 80 faizdən çox effekt verdiyini açıqladı. Bundan əlavə, Azərbaycan vaksini ilk alan ölkələrdəndir. O vaxt koronavirus əleyhinə ən effektiv vaksin "Sinovac" vaksini hesab olunurdu. Vaksin bir insan həyatını qurtarırsa, vurulmamaqdan yaxşıdır. Nəzərə almaq lazımdır ki, dünyada vaksinlərlə bağlı müxtəlif fikirlər dolaşır. Bunların bəziləri biznes əhəmiyyəti daşıyır".
V.Cavadzadə deyir ki, Azərbaycan vaksin alarkən öz imkanlarını da nəzərə alıb: ""Pfizer" vaksininin saxlanması üçün mənfi 70 dərəcədə soyuducu lazımdır. Soyuq zəncirə bu vaksinin daşınmasında, vurulmasında da əməl etmək lazımdır. Bütün poliklinikalarda 70 faiz soyudan soyuducular quraşdırılmalıdır. Bütün bunları nəzərə alsaq, Azərbaycan Türkiyənin də istifadə etdiyi vaksini seçdi".
İnfeksionist bildirir ki, Avropa ölkələrində ayrı-ayrı peyvəndlərdən istifadə edilir, amma yoluxma artır: "Yoluxma sayının artmasını vaksin seçimi ilə izah etmək doğru deyil. Almaniya bir, Rusiya başqa vaksindən istifadə edir. Amma hamısında yoluxma artır. Bunun hansı vaksini seçməklə bağlı əlaqəsi yoxdur. Dünyada elə vaksin yoxdur ki, ömürlük qorusun".