İradə Cəlilova, Sputnik Azərbaycan
BAKI, 2 dekabr — Sputnik. Azərbaycanın 30 ilə yaxındır ki, işğal altında olan əraziləri artıq azad edilib. Həmin ərazilərdə yenidən yaşayış məntəqələrin salınması, qaçqın və məcbur köçkünlərin öz yurd-yuvalarına qaytarılması üçün "Böyük qayıdış" planı hazırlanmaqdadır.
Bəs işğaldan azad edilmiş ərazilərdə tikinti işlərinin aparılması, fərdi evlərin, binaların, obyektlərin tikilməsi üçün Azərbaycanın yetərli qədər tikinti şirkəti, maliyyə vəsaiti varmı?
Tikinti-əmlak məsələri üzrə ekspert Elnur Fərzəliyev Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında bildirib ki, işğaldan azad edilmiş kənd və qəsəbələrdə çoxmərtəbli binaların sayı çox olmayacaq. Belə ki, həmin ərazilərdə 1-2 mərtəbəli kənd tipli evlər tikiləcək.
"Azərbaycanda fəaliyyət göstərən tikinti şirkətləri həddən artıq çoxdur. Azərbaycan şirkətləri Rusiyada, Orta Asiyada, Qazaxıstanda, Ukraynada binalar tikirdilər. Yəni kifayət qədər tikinti şirkətlərimiz var. Ancaq nəzərə almalıyıq ki, indi işğaldan azad edilmiş ərazilərdə tikinti işləri aparıla bilməz. Həmin ərazilər minalardan təmizlənməlidir," - deyən mütəxəssis bildirib ki, həmin kənd və şəhərlərin təmizlənməsi uzun illər tələb edəcək.
Onun sözlərinə görə, buna görə də işğaldan azad edilmiş ərazilərdə tikinti işləri mərhələli şəkildə aparılacaq.
E.Fərzəliyev qeyd edib ki, burada tikinti şirkətləri podratçı rolunu oynayacaq. Yəni şirkətlər dövlətin maliyyəsi əsasında tikinti ilə məşğul olacaqlar.
"Həmin ərazilərdə çaylar çoxdur. Hesab edirəm ki, orada beton zavodları tikiləcək. Yəni tikintilərin aparılması çox asan olacaq. Və ehtiyac yaranarsa, digər ölkələrdən tikinti şirkətləri cəlb etmək mümkündür", - deyə o əlavə edib.
Digər ekspert Elnur Azadov isə hesab edir ki, inşaatın həcmini nəzərə alsaq, həmin ərazilərdə inşaat işlərini həyata keçirmək üçün ölkədə resurslar azdır.
"Düşünürəm ki, inşaat işləri həyata keçirilən zaman tələblər qoyulacaq, vaxt təyin ediləcək. Məsələn, həmin ərazilərdə tikinti işlərinin aparılması üçün 2-3 il vaxt ayrılarsa, Azərbaycanın o qədər resursu yoxdur. Ölkədə bu qədər texnika mövcud deyil", - deyən E.Azadov əlavə edib ki, tikintilərin həyata keçirilməsi üçün dövlət maliyyə vəsaiti ayıracaq. Və həmin vəsait dövlət büdcəsində yer almalıdır.
Ekspertin fikrincə, bunun üçün bütün iqtisadi proseslər, bütün investisiyalar hamısı işğaldan azad edilmiş ərazilərdə tikintilərin aparılmasına yönləndiriləcək. Bu isə o deməkdir ki, ölkədə ikinci dərəcəli işlər - yolların salınması, körpülərin tikilməsi, binaların yeni fasadla təmin edilməsi müvəqqəti olaraq dayandırılacaq.
Ekspert hesab edir ki, işğaldan azad edilmiş ərazilərdə tikintilərin, fərdi evlərin, çoxmənzilli evlərin tikilməsi üçün dövlət proqramı olacaq. Və bundan sonra işlər planlanacaq. Yəni hazırda işlərin necə həyata keçiriləcəyi barədə danışmaq tezdir.