BAKI, 30 sentyabr — Sputnik, Aleksandr Xrolenko, hərbi şərhçi. Dağlıq Qarabağdakı hərbi əməliyyatlar münaqişə tərəflərinin silahlarının texnoloji səviyyəsinin nəzərəçarpacaq dərəcədə artdığını, Azərbaycan və Ermənistan qoşunlarının kəşfiyyat və zərbə pilotsuz uçan aparatlardan fəal şəkildə istifadə etdiyini nümayiş etdirir.
Yaxın keçmişin analoji hadisələrindən fərqli olaraq Dağlıq Qarabağda ağır silahların tətbiqi ilə aparılan hərbi əməliyyatlar döyüş meydanından çəkilmiş videogörüntülərlə müşayiət olunur.
Qaynar səma
Hazırda ekspertlər yalnız Azərbaycan və Ermənistan hərbi strukturlarının rəsmi məlumatlarına əsaslana bilərlər. Hər iki tərəf pilotsuz uçuş aparatlarının vurulmasına dair xəbər verir. Hər halda, regionda PUA-ların müharibəsi reallıqdır. Suriya təcrübəsi isə göstərdi ki, müasir silahlı münaqişələrdə pilotsuz komplekslərin əhəmiyyəti daim artmaqdadır.
Yaxın gələcəyin döyüş əməliyyatlarının strategiyasını və taktikasını süni intellektə, kəşfiyyat və zərbə imkanlarına malik avtonom uçan aparatların tətbiqi texnologiyaları müəyyən edəcək. Belə sistemlər hədəfi yüzlərlə və minlərlə kilometr məsafədə "tapa" biləcək.
Artıq bu gün PUA-ların köməyi ilə bütün döyüş əməliyyatları zonalarında gecə-gündüz nəzarət təmin edilir.
Qarabağ münaqişəsində Bakı əsasən İsrail istehsalı olan pilotsuz təyyarələrdən – "Aerostar", "Hermes", "Heron" və "Harop" istifadə edir. Onlar 50 kiloqrama qədər yük götürə və 250 kilometr məsafəyə qədər uça bilirlər.
Belə uçan aparatlar kəşfiyyat, atəşin korrektəsi və düşmənin canlı qüvvəsi və yüngül zirehli texnikası ilə mübarizə aparmaq üçün idarə olunan döyüş sursatı kimi istifadə edilə bilər.
Pilotsuz uçuş aparatları bahalı və hava hücumundan müdafiə vasitələri üçün kifayət qədər asan aşkar olunan silahlardır. Məsələn, "Hermes" təxminən 20 milyon dollara başa gəlir, lakin hədəfə uçarkən vurula bilər.
Xərclərin optimallaşdırılması üçün Azərbaycan özütuşlanan "Zərbə" döyüş sursatlarının lisenziyalı istehsalını təşkil edib. "Zərbə" İsrail istehsalı olan "Orbiter-1K" kamikadze uçuş aparatının görünən və infraqırmızı diapazonlarda optik-elektron müşahidə sistemi ilə təchiz olunmuş bir növüdür.
Yerevan da özü pilotsuz uçuş aparatları istehsal edir. Ermənistan "Krunk" yüngül pilotsuz kəşfiyyat və zərbə vasitələrini (20 kiloqrama qədər yükgötürmə və 150 kilometr məsafəyə qədər uçma qabiliyyəti) və iki kiloqrama qədər kumulyativ döyüş sursatı olan kamikadze tipli "Baze" pilotsuz uçuş aparatını istehsal və tətbiq edir.
Cənubi Qafqaz davamlı qaynar yer olaraq qalır. Regionda yüksək texnologiyalı silahların sayı isə getdikcə daha da artır.