Nigar İsgəndərova, Sputnik Azərbaycan
BAKI, 29 iyul — Sputnik. Artıq elm tərəfindən sübuta yetirilib ki, koronavirusdan sağalanların immunitetində uzunmüddətli problemlər yaranır. Virusun ilk dəfə aşkarlandığı Çinin Uhan şəhərində yerləşən Virusologiya İnstitutunun alimləri bununla əlaqədar COVID-19-dan sağalanlara xəbərdarlıqlar ediblər. Elm adamları qanda immun hüceyrələrin sayının zaman keçdikcə necə dəyişdiyini öyrənmək üçün COVID-19-dan sağalan 55 xəstənin üzərində apardıqları araşdırma zamanı bu qənaətə gəliblər.
Həkimlər virusun immunitetə cavabdeh olan qan hüceyrələrinə təsirini araşdırarkən öyrəniblər ki, qanda limfositlərin səviyyəsinin müvəqqəti və ya davamlı azalması COVID-19-a yoluxanlarda aşkarlanan əsas simptomdur.
Bu virus nə kimi problemlərə səbəb ola bilər?
Azərbaycan Tibb Universitetinin dosenti Ədalət Rüstəm Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında obrazlı şəkildə deyib ki, immunitet sistemi orqanizmin hərbi quvvələri, milli ordusudur. Xəstə insan orqanizmi on günlərlə, bir neçə ay bu virusla və çoxsaylı digər viruslarla, bakteriyalarla fasiləsiz döyüşürsə, təbii ki, immunitet də zəifləyəcək.
Ekspertin sözlərinə görə, COVID-19 önə çıxan orqanları, yəni, ağciyərlər, ürək, əzələlər və baş-beyini, eyni zamanda da arxa cəbhədə sayılan orqanları - qaraciyər, böyrək, mədəaltı vəzi, mədə-bağırsaq sistemi və s. zəiflədəcək. Bu virus hətta həmin orqanların çökməsinə də səbəb ola bilər. Nəticə etibarilə zərbə immunitetə, ağciyərlərə və ürəyə dəyəcək.
Ədalət Rüstəm, "immun sisteminin bərpası üçün nə etməliyik", sualına cavab olaraq deyib ki, bunun üçün istirahət, ekoloji təmiz qidalarla və rejimlə qidalanma, səfalı yerlərə səyahət, gəzinti, idman vacibdir.
Alimlər immun sisteminin bərpası və daha da möhkəmlənməsi üçün kələm, soğan, sarımsaq, qırmızı turp yeməyi məsləhət görürlər. Onlar bildirirlər ki, bu tərəvəzlər bakteriya öldürücü və onun inkişafına mane olan fitonsidlərlə zəngindir.
Bundan başqa, qarağat, sarıkök, mərcanı, qaragilə, moruq yemək də tövsiyə olunur. Bu giləmeyvələr orqanizmdə iltihabı azaldan təsirli vasitələr kimi tanınır.