BAKI, 27 iyun — Sputnik, Danara Kutmanova. Artıq otuz ilə yaxındır ki, iyunun 27-si Rusiyada Gənclər Günü kimi qeyd olunur. Ancaq Rusiyanın gəncləri tək rusiyalılar deyil. RF Elm və Ali Təhsil Nazirliyinin məlumatına görə, hazırda bu ölkədə 297 min əcnəbi vətəndaş təhsil alır.
Samirə Mustafayeva: “Azərbaycanlı olmaq – geniş ürəkli olmaq deməkdir”
Azərbaycanın və Rusiyanın məşhur gimnastı Samirə Mustafayeva xatırlayır ki, elə də intizamlı uşaq olmayıb.
“Faydalı qida əvəzinə mən şirniyyat seçir, məşqçiləri dinləmirdim, - Samirə deyir. Amma illər uzunu məşq öz sözünü deyib. Samirə dünya çempionatlarının bir neçə dəfə qalibi olub. P.F.Lesqaft adına Fiziki Tərbiyə Universitetinin məzunu olan Samirə fitnes studiya şəbəkəsi qurub.
Bir çox şirkətlərdən fərqli olaraq məhz Samirənin şəbəkəsi pandemiyanın səbəb olduğu böhrana tab gətirə bilib. Qız əmindir ki, biznesini saxlamaqda ona məhz Rusiya və Azərbaycandakı idmançı keçmişi kömək olub.
“Böyük idmandan dərhal böyük biznesə keçdim, - Samirə deyir. – Mən istənilən şəraitə uyğunlaşmağa öyrənmişəm, ona görə də özünütəcrid zamanı dərhal onlayn fəaliyyətə keçdik. İdmanda, hətta sən fərdi yarışda iştirak etsən belə, sənin arxanda komanda dayanır. Sənin qələbələrin – onların da qələbəsidir, ona görə də əməkdaşlarımın karantini yaxşı keçirməsi üçün kömək etmək çox vacib idi”.
Zayniddin Əbdülqasımov: “Rusiyada tibbə olan marağım daha da gücləndi”
Zayniddin Əbdülqasımov Rusiyaya Qırğızıstandan gəlib. O hazırda Başqırdıstan Dövlət Tibb Universitetinin ən yaxşı məzunlarından biri sayılır. Zayniddin deyir ki, gəlmə uşaqların yeni ölkədə uyğunlaşmasının, hələ üstəlik, tibb fakültəsində oxumasının çətin olduğunu gözəl anlayır. Ona görə də o, tələbələrə kömək etməyə qərar verib və onlar üçün “İnsan anatomiyası” dərnəyi təşkil edib.
“Tibbdə məlumatın həcmi hər zaman böyükdür, - o deyir. – Bəzi tələbələrə anlamaq çətin olduğundan, biz də nəzəriyyəyə əlavə izah verir, mulyajların üstündə təcrübi biliklərini möhkəmlədirik”.
Rusiyada COVID-19 pandemiyasının ən qızğın vaxtında Zayniddin Ufa koronavirus hospitalında həkimlərə kömək etməyə gedib. Deyir ki, bu işdə heç bir qəhrəmanlıq görmür, o, sadəcə, gələcəyin həkimidir.
“Əlbəttə, bir qədər qorxulu idi, - Zayniddin danışır. – Başa düşürsən ki, səhhətinlə risk edirsən. Ancaq 6 saat dalbadal xüsusi kombinezonda işləmək çox ağırdır”.
Eyni zamanda o qeyd edir ki, bütün xoşagəlməz anları mehriban kollektiv və sağalmaq üzrə olan xəstələr kompensasiya ediblər.
Zayniddin deyir ki, onu ən çox 70 yaşlı bir xəstə təəccübləndirib: “Vəziyyəti ağır idi, reanimasiyaya düşdü... amma zarafat edirdi. Doğrudan da, hər şey əhvaldan asılıdır, kəfəni yırtdı, onu terapiya şöbəsinə köçürdülər”.
Gələcək peşəsinə maraq, Zayniddinin fikrincə, universitetdən çox asılıdır: “İstəyirəm ki, bunu yazasınız, - o deyir. – Mən müəllimlərimə minnətdaram. Mənim tibbə olan sevgim daha da artsın deyə onlar əllərindən gələni etdilər”.
Viktoriya Qvetadze: “Əsl gürcü kimi, şərab haqda dissertasiya da yazıram”
Viktoriya Qvetadze hələ məktəb illərindən Rusiyanın Xalqlar Dostluğu Universitetində təhsil almağı arzulayıb. Bu məqsədi naminə əlindən gələni edib – dövlət hesabına qəbul olub, fransız dilini də öyrənib. Çünki o, xüsusi proqram seçmişdi – təhsilinin yarım ilini Fransada keçirib.
“Çox dolğun tələbə həyatım oldu, - Viktoriya deyir. – Konfranslar, “Rossotrudniçestvo”nun tədbirləri, Qorçakov fondunun dostlar klubu, üstəlik mən sinifkom və gürcü icmasının prezidentiydim”.
İcmaya başçılıq edərkən Viktoriya qərara gəlib ki, ölkəsini tək universitetdə deyil, onun hüdudları xaricində də təmsil etsin. O, Universitetdə gürcü musiqisi konsertləri, VDNX-da gürcü mədəniyyəti sərgiləri və Moskva Millətlər evində “Gürcüstanı tanıyaq” intellektual oyununu təşkil edib.
“Gürcüstanın sehri ondadır ki, onu sevməmək olmur, - Viktoriya deyir. – Ona görə bizim tədbirlərimizdə həmişə digər millətlərin nümayəndələri olurdu. Bir dəfə biz hospisdə çıxış zamanı rəqs edirdik. Bir gözəl məqam oldu: bir nənə mənə yaxınlaşıb, qucaqladı, dedi ki: “Çox sağ olun! Sevincdən gücüm-qüvvətim artdı”. İndi nə vaxtsa xeyriyyə fondu yaratmaq barədə düşünürəm”.
Hazırda Viktoriya Rusiya-Gürcüstan münasibətlərinin bərpası fondunda işləyir və namizədlik dissertasiyası yazır. Gülür – əsl gürcü kimi, namizədlik dissertasiyası da şəraba həsr olunub.
“Mən iqtisadçıyam, dünya bazarında şərabın struktur dəyişikliyini izləyirəm, əlbəttə ki, Gürcüstan da mənim tədqiqatımda yer alır, - qız deyir. – Ümumiyyətlə, indiyədək öyrənirəm. Yeri gəlmişkən, təhsil alarkən gələcək ərimlə tanış olmuşam, bu gürcü diasporunun tədbirində baş verdi. Odur ki, hər şey alındı. Oraya qəbul olunduğuma görə peşman deyiləm”.
Adil Yermek: “Ən çətin məsələləri həll edə bilirəm, çünki Rusiyada aldığım təhsil məni möhkəmlədib”
Qazaxıstanlı Adil Yermek Milli Nüvə Tədqiqatları Universitetinin Moskva Fizika-Mühəndis İnstitutuna (MİFİ) asanlıqla qəbul oluna bilərdi, çünki müxtəlif olimpiada və müsabiqələrdə dəfələrlə qələbə qazanmışdı. Ancaq o, çətin yolu seçib – hamı kimi imtahan verməyi üstün tutub.
“İş bundadır ki, mən proqramlaşdırma fakültəsinə qəbul oluna bilıərdim, - Adil deyir. – Amma fizika fakültəsini istəyirdim. Uşaqlıqdan mühəndis olmaq istəmişəm”.
Fizikanı isə o, uşaqlığından məhz Moskvada öyrənmək istəyib.
“Rusiyada təhsil karyera üçün güclü baza verir, - Adil deyir. – MİFİ-də təhsil çətindir. Burada davam gətirmək də asan deyil. Ancaq bu ali məktəb mənə ən mürəkkəb məsələləri həll etmək bacarığı aşıladı. Bilirəm ki, həmişə məqsədlərimə çatacam, çünki universitet məni ruhən möhkəmlətdi”.
Adil hələ birinci kursda fizika üzrə Ümumrusiya Olimpiadasında birinci yerə çıxıb. İndi isə özü bu fənni uğurla tədris edir. Bir neçə il əvvəl o özünün maarifləndirici portalını yaradıb və orada onlayn rejimdə uşaqlara fizika və riyaziyyatı öyrədir. Onun “şagirdləri”nin coğrafiyası genişdir: Rusiya, Qazaxıstan, ABŞ və Fransa.
Sardor Sodikov: “Rusiyada oxuyub Özbəkistanda elmi inkişaf etdirirəm”
Özbəkistanlı Sardor Sodikov Ali İqtisad Məktəbinin fəxridir, demək olar ki, onun qazanmadığı qrand və təqaüd qalmayıb.
“Mən elmi fəaliyyətə görə artırılmış stipendiya, Jaguar Land Rover-də «Game Changer» təqaüdü, Oksford stipendiyası və prezident təqaüdü almışam”, - Sardor sadalayır.
Amma səmimi etiraf edir ki, bu qələbələrdə nəsə qeyri-adi bir şey görmür.
“Mən axı buraya oxumağa gəlmişəm, - Sardor deyir. – Bunları ötürmək axmaqlıq olardı. Üstəlik, ali məktəbdə ispan dilini də öyrənmək imlkanım oldu. Əlbəttə ki, ondan da yararlandım”.
Hazırda Sardor aspiranturada oxuyur. Bir müddət o, elmi fəaliyyətini işlə uyğunlaşdırmağa müvəffəq olub (Sardor ingilis dilində makroiqtisadiyyatı tədris edirdi), amma sonra ona dəhşətli diaqnoz qoyublar – limfoma.
“Stress, depressiya yox idi, - Sərdar deyir. – Düzdür, hər insanın öz psixologiyası var, amma mən nə iləsə başımı qatmalı idim. Araşdırma layihəsi yazmağa başladım, bu isə mənə enerji verirdi”.
Sardorun strategiyası bəhrəsini verdi – o sağaldı və hazırda Özbəkistanda Çimərlik Futbolu Assosiasiyasının yaradılması layihəsi üzərində işləyir. Onun ideyası ilə artıq Rusiya Voleybol Federasiyası da maraqlanır. Bundan başqa, Sardor Sodikov Mərkəzi Asiyanın iqtisadi proseslərini də öyrənir və hesab edir ki, onun təhsilinin əsas qayəsi də məhz bundadır – doğma ölkəsinə kömək etmək üçün təcrübə toplamaq.
Qurdofarid Sangin: “Tacikistan haqda stereotipləri dağıdıram”
Qurdofarid nəql eləyir ki, doqquzuncu sinifdə Sankt-Peterburqa gəldiyi gün şəhərə aşiq olub və özünə söz verib ki, mütləq burada təhsil alacaq.
“Beləliklə, özümə bir məqsəd qoydum, - qız deyir. – Bir çox olimpiadalarda iştirak elədim, hətta Xocənd merinin təqaüdünü də qazandım, nəhayətdə “Rossotrudniçestvo” proqramı vasitəsilə Meçnikov adına Dövlət Şimal-Qərb Tibb Universitetinə qəbul olundum”.
Qurdofarid cəmi bir ildir, oxuyur, amma artıq Tacikistan haqda bir çox stereotipləri qırmağa müvəffəq olub. Onun qüsursuz rus şivəsi və elmi fəaliyyəti çoxlarını təəccübləndirir.
İş bundadır ki, Qurdafarid Sırdərya çayının təmizlənməsi üçün layihə hazırlayıb və onun sahilində tapılan tuillantıların təkrar emalı üçün aksiya təşkil edib. Hazırda Qurdofarid – Tacikistan Kiçik Elmlər Akademiyasının üzvüdür.
“Bir dəfə mənə dedilər ki, “Sən daim oxuyursan və rusca belə gözəl danışırsan. Biz elə bilirdik ki, taciklər ancaq tikintidə işləyirlər””, - o danışır. – Ancaq mən incimədim. Mənim davranış xəttim başqadır, mən insanları tacik yeməklərinə qonaq edirəm. Universitetimizdə isə hətta ənənəmiz peyda oldu – qrupumuz çoxmillətlidir, birlikdə bayramları qeyd edirik, bir-birimizə milli rəqslərimizi öyrədirik, təbii ki, mən də tacik rəqslərini öyrədirəm. Şablonları da belə qırırıq”.