Zarina Orucəliyeva, Sputnik Azərbaycan
BAKI, 19 oktyabr — Sputnik. Azərbaycan məktəblərində STEAM adlı yeni bir layihənin tətbiqinə başlanıb. Bu barədə məlumat Sputnik Azərbaycan-a AR Təhsil Nazirliyindən verilib.
2019-2020-ci dərs ilində Təhsil Nazirliyi tərəfindən Bakı şəhərində və Abşeronda yerləşən 42 ümumi təhsil müəssisəsində pilot layihə çərçivəsində ilk dəfə 6-cı sinif şagirdlərinə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları tədris edilməyə başlanıb. STEAM 6 min məktəblini əhatə edir.
STEAM-in "İnformatika" fənnindən fərqi odur ki, burada uşaqlara təkcə proqramlaşdırma dili deyil, eyni zamanda dizayner proqramları da öyrədilir. Pedaqoqlar uşaqlara robotlar yaratmağı, onları proqramlaşdırmağı, öz dizaynerlik ideyalarını həyata keçirməyi, maketləri 3D printerlərdə çap eləməyi, obyektləri kompüter monitorlarında hərəkətə gətirməyi, eləcə də əllə yığılmış robotları hərəkət etdirməyi öyrədirlər.
Layihə müəlliflərinin dediyinə görə, bu pilot layihə üçillikdir. Bu müddət ərzində Təhsil Nazirliyi sözügedən yeni fənni ölkənin digər təhsil müəssisələrində tədris edib-etməməyi müəyyənləşdirəcək. İndilik isə məlumdur ki, 2020-2021-ci dərs ilində STEAM layihəsi üzrə artıq 6 min deyil, 20 min məktəbli, o cümlədən regionlardakı uşaqlar təhsil alacaq.
Sputnik Azərbaycan-ın müxbiri STEAM-in tətbiq edildiyi təhsil müəssisələrindən birində olub. Bu, Səttar Bəhlulzadə adına xarici dil təmayüllü gimnaziyadır.
Bakıda Azərbaycan Beynəlxalq Təhsil - "EduExpo" sərgisi keçiriləcək>>
Bu təhsil müəssisəsində uşaqlara təkcə proqramlaşdırma dili öyrədilmir, bununla yanaşı onların yeni kompüterləri, robot yığmaq üçün müvafiq texnikaları və hətta bahalı 3D printerləri var.
Qeyd etmək lazımdır ki, müəllimlərin özləri yeni STEAM fənninə şagirdlərdən heç də az maraq göstərmirlər. Çünki bu, onlar üçün də yenilikdir. Bu fənnə oğlanlar xüsusi maraq göstərirlər, onlara verilən ləvazımatlardan böyük məmnuniyyətlə robotlar qururlar və bu işdən zövq alırlar.
Dərs zamanı pedaqoqlar şagirdlərə mobil telefondan istifadəni qadağan etmirlər, əksinə buna geniş imkan verirlər.
"Uşaqlar smartfonların köməyilə internetdə müəllimlərin onlara verdiyi tapşırıqları necə düzgün yerinə yetirmək lazım gəldiyini öyrənirlər. Misal üçün, mən şagirdlərə hərəkət edən maşın yığmağı həvalə edirəm. Həmin vaxt onlar internetə baxırlar ki, bunu necə düzgün etsinlər və hansı mühərriki qoşsunlar" - deyə pedaqoq Sücar Əsgərova bildirib.
Öz növbəsində STEAM layihəsinin rəhbəri İqrar Nəzərov qeyd edib ki, bu layihə eyni anda bir neçə aspekti - elm, texnologiya, mühəndislik, incəsənət və riyaziyyatı birləşdirir.
Tədris prosesi beşinci sinifdən məktəblərdə tədris olunan "Alqoritmika" layihəsinin bir növ davamıdır. Nəzərov, gələcəkdə artıq uzun müddətdir xaricdə olduğu kimi STEAM-ın bir fənn olaraq bütün təhsil səviyyələrində tədris olunacağını istisna etməyib.
"Prosesin hansı istiqamətdə getdiyini başa düşmək üçün ilin birinci yarısının qiymətləndirməsinin nəticələrini görmək istəyirik. İlin birinci yarısının sonuna qədər məktəblilər artıq öz layihələrinin ardınca gedə biləcəklər. Məsələn, TINKERCAD proqramını öyrəndikdən sonra, stəkan dizayn edə və onu 3D printerdə çap edə biləcəklər. Şagirdlərin tam fəaliyyət azadlığı var.", - deyə layihə rəhbəri bildirib.
Mehriban Əliyeva: "Azərbaycan təhsil sistemində son illərdə bir sıra uğurlar qazanıb">>
"Layihənin yekun nəticəsi məhz təhsilə yeni yanaşmanın formalaşdırdığı məhsul olacaq", - deyə layihə rəhbəri əlavə edib.
Təhsil Nazirliyi istənilən vəziyyətdə rəqəmsal bacarıqların vacib olduğu qənaətinə gəlib. Bununla əlaqədar mütəxəssislər tədris prosesinə mobil tətbiqlər təklif edirlər. Yəni, təhsilə yanaşma kökündən dəyişir: mobil telefonlara qadağalar qoymaq əvəzinə, əksinə, uşaqların ondan öz xeyirləri üçün istifadəsinə icazə verilməsi barədə qərar qəbul edilib.
STEAM layihəsinin heç də ucuz olmadığını söyləmək lazımdır. Təhsil Nazirliyi onun həyata keçirilməsini təsdiqləsə, layihə ən çox informasiya-kommunikasiya texnologiyalarına uyğunlaşdırılmış məktəblərdə tətbiq ediləcək.
Qeyd edək ki, STEAM təhsil metodu şagirdlərə beş sahənin, Elm (Science), Texnologiya (Technology), Mühəndislik (Engineering), İncəsənət (Art) və Riyaziyyatın (Math) birgə və inteqrasiya olunmuş şəkildə tədrisi ideyası üzərində qurulub. STEAM kurikulumu fənlərarası, praktik və tətbiqi dərslərdən ibarətdir. Elmin və texnologiyaların öyrədilməsində ənənəvi yanaşmadan fərqli olaraq, STEAM təhsili praktik məşğələlər vasitəsilə elmi, texniki biliklərin gündəlik həyatda tətbiqini şagirdlərə göstərir. Bu yanaşma şagirdlərə mühəndislik səriştələri öyrədərək, onların real həyatda problemlərin həlli zamanı tətbiqini aşılayır. STEAM fənləri şagirdləri hansı peşə seçmələrindən asılı olmayaraq həyata hazırlayır.
Layihənin tətbiq edilməsində məqsəd müasir təhsil çağırışları əsasında inkişaf etmiş ölkələrdə tətbiq edilməyə başlanılan təhsil yeniliklərinin ölkəmizdə tətbiq edilməsi imkanlarının öyrənilməsi və tədris edilməsidir.