Təranə Xudabaxşiyeva, Sputnik Azərbaycan
BAKI, 24 may — Sputnik. Son illər Azərbaycanda ölkə vətəndaşlarının xarici vətəndaşlarla nikaha girmə halları çoxalıb. Xüsusilə azərbaycanlı qadınlar əcnəbi kişilərlə ailə qururlar. Müxtəlif ölkə vətəndaşları ilə ailə quran qadınların əksəriyyəti, təbii ki, xoşbəxt, qayğısız həyat arzusu ilə izdivaca girir.
Təəssüflər olsun ki, bəzi hallarda bu arzuları, necə deyərlər, "gözlərində qalır", xoşbəxtlik ümidi ilə çıxdıqları yolda bədbəxtliklə üzləşirlər. Qısa müddətdən sonra məlum olur ki, nikaha girdikləri bəyin öz ölkəsində və ya başqa bir respublikada ailəsi, hətta övladları var. Nəticədə də problemlər böyüyür və qadın boşanmağa məcbur olur.
Maraqlıdır, qadınlarımız belə xoşagəlməz halların baş verməməsi üçün əvvəlcədən nələrə diqqət etməlidirlər? Hər hansı bir qadın nikaha girəcəyi əcnəbinin ailəli olub-olmadığını necə öyrənə bilər? Bunun üçün hansı qurumlara müraciət etmək lazımdır? Sputnik Azərbaycan-ın əməkdaşı mütəxəssislərlə bu suallara cavab tapmağa, qadınlarımız üçün hələ də qaranlıq qalan məqamlara aydınlıq gətirməyə çalışıb.
Vəkil olaraq belə hallarla ara-sıra qarşılaşdığını deyən hüquqşünas Elyar Həsənov vurğulayıb ki, Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi bir şəxsin, eyni zamanda iki şəxslə nikaha daxil olmasını qadağan edir: "Əgər adam evli ola-ola ikinci şəxslə qeyri-qanuni yolla ailə qurubsa, ikinci nikah etibarsız sayılır. Beləliklə, ikinci nikah ləğv edilir".
E.Həsənov qeyd edib ki, əgər başqa ölkənin vətəndaşı Azərbaycana gələrək burada Azərbaycan vətəndaşı ilə nikaha girmək istəyirsə, o, vətəndaşı olduğu ölkədən subay olub-olması haqqında arayış gətirir. Və bundan sonra nikah bağlanılır.
O, problemlərin hansı səbəbdən qaynaqlandığına da aydınlıq gətirib: "Dünyada 300-ə yaxın ölkə mövcuddur, hər ölkənin də bir qanunu var. Ən çox problemlər də buna görə yaranır. Məsələn, ABŞ vətəndaşı gedib başqa ölkədə nikaha girir, amma bu barədə ABŞ-a məlumat vermir. Ona görə də ABŞ sənədlərində subay görünür. Daha sonra gəlir Azərbaycana, buraya da ABŞ-dan subay olması barədə arayış gətirir və evlənir".
Hüquqşünas Azərbaycan vətəndaşının evli olduğu halda, xaricə gedib əcnəbi ilə ailə qurmasından da danışıb: "Hər bir dövlətin öz qanunları var. Təbii ki, evli olan azərbaycanlı subaylıq barədə arayış tələb olunan ölkələrdə yenidən evlənə bilməz. Amma hansı ölkədə ki, qanununda bu nəzərdə tutulmayıb, orada evlənə bilər".
"Təmiz Dünya" Qadınlara Yardım İctimai Birliyi rəhbəri Mehriban Zeynalova da buna bənzər halla qarşılaşdığını bildirib: "Qadınlara xarici vətəndaş evlilik təklif edəndə çox sevinirlər. Elə bilirlər ki, getsələr, dünya onların olacaq. Heç nəyi araşdırmadan ailə qururlar, sonra problemlər yaranır".
O qeyd edib ki, qadınlar ailə qurmaq istədikləri əcnəbi şəxslər haqqında məlumat almaq üçün səfirliyə sorğu göndərməlidirlər: "Bu zaman onlar kiminlə ailə qurduqlarını anlayacaqlar. Bir qadına Türkiyə vətəndaşı elçi düşmüşdü. Bizim təkidimizlə səfirliyə sorğu göndərdi. Məlum oldu ki, adam cinayətkar olub. Qadın onun evlilik təklifinə rədd cavabı verdi".
Zeynalova onu da əlavə edib ki, əcnəbilərlə nikaha girməkdən əlavə, onlarla qeyri-rəsmi şəkildə ailə quran qadınlarımız da var: "Onlar problemlərlə üzləşirlər. Ona görə də qadınları bu məsələ barədə maarifləndirmək lazımdır. Qadınlar öz hüquqlarını bilməyənə qədər həyatları ilə risk edəcəklər".