Rahim Zakiroğlu, Sputnik Azərbaycan
BAKI, 6 may – Sputnik. Astara rayonu Siyaku kənd ərazi nümayəndəliyinə daxil olan bir neçə kəndlərdə sitrus ağacları naməlum səbəblərdən qurumağa başlayıb. Təxtənəkəran kənd sakini Aydın Məmmədovun Sputnik Azərbaycan-ın bölgə müxbirnə bildirdiyinə əsasən, o, hər il öz təsərrüfatında olan sitrus ağaclarını dərmanlayır: " 40 ilin ağacıdır, necə lazımdırsa elə də dərmanlamışıq. Lakin bunları xəstəlik tutub, dərdini də bilmirik. Bir həftədir ki, ağacar yanırlar. Burada 1200 ədəd ağacım var, bunların da təxminən 50%-dən çoxu belə vəziyyətdədir. İstəyirəm bir tədbir görülsün, bir mütəxəssis və ya aqronom baxsın".
Digər təsərrüfat sahibi Rasif İsayev özünün sitrus bağlarında eyni problemin yaşandığını dedi: "Mənim 600 ağacdan ibarət iki bağım var. Xəstəlik yayılır. Axırda bütün ağaclara yoluxacaq. 50 ildən çoxdur sitrusçuluqla məşğul oluram, hələ belə bir şeylə rastlaşmamışdım. Cücülərə qarşı dərmanlama işini aparmışıq, lakin bu onlarla əlaqəli deyil. Mənə elə gəlir ki, xəstəlik hava ilə yayılır. 2 illik ağaclardan başlayır. Hələ ki, 1 illik ağacları xəstəlik tutmayıb. Əsasən naringi və kinka ağacları daha çox qurumaya məruz qalıb. İndi isə yavaş-yavaş portağal ağaclarına da keçməyə başlayıb".
Bildirək ki, bu xəstəlik təkcə sitrus meyvə ağaclarında yayılmayıb. Çəkiliş apardığımız ərazidə olan dekorativ çiçək və ağacların yarpaqları da yanmağa başlayıb. Rayonun Təxtənəkəran kənd sakini Kəmalə Əliyeva isə böyük dəhşət içərisində olduqlarını vurğuladı:
"38 ildir biz sıfırdan başlayaraq öz təsərrüfatımızı qurmuşuq. Sitrus bağlarımız bizim əlavə gəlir mənbəyimizdir. Bu xəstəlik yarpaqdan başlayır. Yarpaqdan budağa, budaqdan gövdəyə, gövdədən ağacın kökünə gedib çıxır. Bu xəstəlik çox böyük sürətlə yayılır. Belə sürətlə davam etsə, gələn il təsərrüfatımızda bir ağac belə qalmayacaq. Biz isə hər ağacdan ildə 600 kq naringi dərirdik".
Astara Bitki Mühafizəsi Mərkəzinin rəisi Fərhad Rzayevin Sputnik Azərbaycan-ın bölgə müxbirinə bildirib ki, ilkin ehtimala əsasən, yayılan göbələk xəstəliyidir. "Hazırda bu xəstəlik sitrus ağaclarında, əsasən naringi ağaclarında yayılıb. Artıq 4-5 gündür bu xəstəliyin yayıldığı müşahidə olunur. Xəstəliyə yoluxmuş ağaclardan nümunələr götürmüşük. Daha dəqiq nəticəni əldə etmək üçün aidiyyatı təşkilatlara göndərmişik. Bu xəstəliyin adını daha dəqiq öyrənmək üçün nəticələri gözləyirik. Nəticələr əldə ediləndən sonra hansı kimyəvi tədbirlərin görülməsi üçün məsləhətlərimizi verə bilərik. Çox güman ki, xəstəliyin törədicisi var. Amma törədici mühit amillərindən asılıdır. Götürülən nümunələr Respublika Bitki Mühafizə Mərkəzinə göndərilib. Orada olan laboratoriya Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinə keçirildiyinə görə yekun cavabı bizə onlar bildirəcəklər. Biz də davamlı şəkildə ərazini nəzarətdə saxlamaqla bu xəstəliyə qarşı metodik tapşırıq və tövsiyələrimizi verəcəyik".
İdarə rəsmisinin bildirdiyinə əsasən bu xəstəliyin yayılma arealı hazırda Siyaku ərazi nümayəndəliyinə daxil olan Vaqo və Təxtənəkəran kəndlərində 200-300 hektar sahəni əhatə edir.