İlham Mustafa, Sputnik Azərbaycan
BAKI, 15 avqust — Sputnik. İnsanlar var ki, böyük sənətlə məşğul olub, qiymətsiz əsərlər yaratsalar da, heç vaxt şan-şöhrət arxasınca qaçmayıblar. Daim öz üzərilərində işləyərək inkişaf etmək, yeni əsərlər yaratmaq haqqında fikirləşiblər. Hətta yaratdıqları əsərləri öz övladları kimi sevərək heç birini satmayıblar. Təklif edilən minlərlə manat pul müqabilində belə.
Gəncə şəhərində yaşayıb-yaradan, bədii ağacoyma ustası, rəssam Nizami Abbasov da belə sənətkarlardandır. Sputnik Azərbaycan-ın bölgə müxbiri 66 yaşlı rəssamla görüşərək söhbət edib.
N.Abbasov bu sənətə gəlişini belə nəql edir: “İbtidai sinif müəllimimiz əsəbi adam idi, uşaqları tez-tez nar çubuğu ilə döyürdü. 2-ci sinifdə oxuyanda onun karikaturasını çəkdim. Ayaqlarını uzun, əyri, eybəcər formada təsvir etmişdim. Görüb özünə oxşatdı. Çubuğu qaldırdı, amma vurmadı. Tənəffüsdə məni sinifdə saxlayıb dedi ki, "Nizami bala, Allah sənə xüsusi istedad verib, valideynlərinə de, səni rəssamlıq məktəbinə qoysunlar". Özü də valideynlərimlə söhbət etdi, ondan sonra rəssamlıq dərnəyinə getməyə başladım. Beləcə bu sənətə başladım".
Gəncə Rəssamlıq Texnikumunu bitirdikdən sonra uzun müddət doğulduğu şəhərdə hərbi rəssam kimi fəaliyyət göstərən N.Abbasov nümunəvi işinə görə 1982-ci ildə Almaniya Demokratik Respublikasına göndərilib və Almaniya birləşənədək orada işləyib. Bir daha 1996-cı ildə Almaniyaya gedən sənətkar orada dekorativ sənət nümunələrinin sirlərinə yiyələnib, hazırda yaradıcılığını ən çox bu istiqamətə yönəldib. Almaniyada iki böyük müsəlman məscidinin — Əbdülqadir Geylani və Süleyman şah məscidlərinin dekorativ işləri və naxış işləmələri onun adı ilə bağlıdır.
Yeddi il əvvəl vətənə dönən rəssam hazırda sənətini evinin bir hissəsində qurduğu kiçik emalatxanasında davam etdirir. Əsərlərinin hazırlanma prosesindən danışan sənətkar ilk olaraq hazırlayacağı əsərin mövzusunu tapır və kompozisiyasını qurur. Bunun üçün həmin şəxsiyyətlərin həyat və yaradıcılığından bəhs edən kitablar mütaliə edir. Sonra təxəyyülündə canlandırdığı hər bir şeyi eskiz üzərinə köçürür.
Qabığı soyulmuş kötüklər, yaxud budaqların üzərinə köçürülən təsvirin yonulması ilə işin daha bir məsuliyyətli hissəsi başlayır. Beləcə, günlər, aylar ötdükcə kötükdən yonulan hər bir yonqardan sonra əl işi formaya düşür və bitkin sənət əsəri alınır. Sonda isə həmin əsərlər hamarlanır və laklanır. Bütün işləri mükəmməl əsər olan sənətkar hər əsərinə 2-3 aydan 1-2 ilədək vaxt sərf etdiyini deyir.
N.Abbasov rəssamın daim öz üzərində işləməli, özündən əvvəlkiləri təkrarlamamalı olduğunu bildirir. Elə buna görə də o, hər bir əsərini hazırlamaq üçün onlarla kitab və məqalələr oxuyur, yaratdığı personajı xarakteristikasını çıxardıqdan sonra işə başlayır.
Onun yaratdığı şah əsərlərindən biri isə evinin giriş qapısının üzərində işlədiyi miniatür kompozisiyasıdır. Ağ şam ağacından hazırlanan qapının hər iki üzündə dahi şair Nizami Gəncəvinin əsərlərinin məzmununu əks etdirən oyma miniatürlər əks edilib. Qapı üzərində kompozisiyanın eskizinin hazırlanması 6 ay əmək sayəsində başa gəlib, 2 il gərgin işdən sonra isə tamamlanıb.
Hazırda sənətkar evin digər qapısında Cavad xanın fəaliyyəti ilə bağlı miniatürlər üzərində işləyir.
Çəkdiyi bütün əziyyətlərə baxmayaraq, sənətkar indiyədək hələ heç bir əsərini satmayıb. Hətta ona minlərlə manat pul təklif edilsə belə, buna razı olmayıb. Əl işlərini görənlər ona nə əcəb indiyədək əməkdar, yaxud xalq rəssamı adı verilmədiyini soruşsalar da, heç vaxt buna can atmadığı cavabını verir.
Hazırladığı qapının bir tayının bir xalq rəssamının diplom işindən daha böyük əsər olduğunu bildirir. Qazancını isə hərbidən aldığı təqaüdlə və bağ-bağça becərərək çıxarır.
"Mənə deyirlər ki, əsərlərini satsan, indi milyonçu olardın. Onlara başa salmağa çalışıram ki, mənə pul lazım deyil. Mən pul üçün işləsəm, sənətim ölər, axıra kimi davam edə bilmərəm. Yaradıcı insan ki, pula qaçdı sənət ölür. Həmişə çalışıb pul qazanmaq istəyir, o işdən bu qədər pul əldə edim, ordan bunu qazanım deyə fikirləşir. Beləliklə də sənətkardan alverçiyə çevrilir", – deyə bildirir müsahibimiz.
Sənətkar fərdi sərgisini təşkil etmək, indiyədək hazırladığı əsərlərini sərgiyə çıxarmaq, daha sonra isə onların satışı haqda düşünmək istəyir.