İlham Mustafa, Sputnik Azərbaycan
BAKI, 7 iyul — Sputnik. Arıçılıq dünyanın ən qədim fəaliyyət sahələrindəndir. Bu sənət qədimliyinə baxmayaraq, heç vaxt unudulmayıb, əksinə, daha da inkişaf etdirilib. Lakin, inkişafına rəğmən arıçılıqda min illər ərzində barmaqla sayılası qədər inqilabi dəyişikliklər edilib. Bunların əksəriyyəti isə arını saxlama və məhsuldarlığını nisbətən artırmaq istiqamətində olub.
Bu sahədə daha bir inqilabi dəyişikliyə 200 ildir babalarının məşğul olduğu sahəni davam etdirən qocaman arıçı Asif Kərimov imza atıb. O, atası, arıçı-alim Kərim Kərimovun 57 il öncə tətbiq etdiyi üsulu daha da təkmilləşdirərək məhsuldarlığı 3-4 dəfə artırmağı düşünür.
Sputnik Azərbaycan-ın bölgə müxbirinə danışan arıçı deyir ki, istəyinə bir yeşikdə ana arıların sayını 3-ə çatdırmaqla nail olmaq fikrindədir.
A.Kərimovun sözlərinə görə, bu, elə bir prosesdir ki, onu ancaq arıçılar başa düşə bilər: "Məlumdur ki, hər yeşikdə 1 ana, minlərlə işçi arı olur. Əgər hansısa yeşikdə iki ana arı olarsa, onlar qarşılaşdıqda mütləq biri digərini öldürməlidir. Buna görə də analar qarşılaşmasın deyə, beçə verən (arı ailəsinin bölünərək artması – red.) arını da üst yeşiyə yerləşdiririk. Arasına xüsusi hazırlanmış anakeçməz adlanan tor qoyuruq".
"Hər yeşiyin özünəməxsus qoxusu olduğundan, işçi arılar bir biri ilə dalaşmır, eyni zamanda ana arılar da görüşmürlər deyə bir birilərini öldürmürlər. İki analı arı ailələrini ilk dəfə atam təkmilləşdirdiyi yerli Qabaqtəpə arı növündə tətbiq edib. Ondan sonra dünyanın bir çox yerlərində iki analı ailələrə keçid edənlər olub. Üç analı arı ailəsi yetişdirməyi isə hələ heç kim etməyib" — deyə Asif Kərimov izah edir.
Bu cür tətbiqin səmərəliliyi haqında danışan arıçı belə üsulla məhsuldarlığı 3-4 dəfə artırmağın mümkünlüyünü vurğulayır: "Ailədə işçi arının sayı nə qədər çox olarsa, məhsuldarlıq da bir o qədər artıq olar. Belə üsulla arı ailələrində işçi arıların sayını 100-150 minə qaldırmaq mümkündür ki, bu da məhsuldarlığın artımına ciddi təsir edir. Məsələn, hər yeşik üçün arıçılıqda ortalama 10 kq bal nəzərdə tutulursa, 3 analı arı yeşiklərində 30-40, hətta 50 kq-dək bal almağı planlaşdırıram".
Bunun digər bir xeyirli tərəfini danışan arıçı, vurğulayıb ki, bu üsulun daha bir faydası odur ki, payızda ana arı öldüyü zaman yeşiyi məhv olmur. Həmin ana arılardan həm də digər yeşiklərə qoymaq üçün ehtiyat məqsədilə istifadə etmək mümkün olur.
Goranboy Arıçılar İttifaqının sədri olan Asif Kərimov gələcəkdə 3 analı arı ailəsinin yetişdirilməsini digər arıçıların da tətbiq etməsinə kömək edəcəyini də qeyd edir.