Qeyri-neft ixracı, tranzit və birgə istehsal: Aİİ ilə əməkdaşlıq Bakıya nə verəcək
© Sputnik / Алексей МайшевAvrasiya İqtisadi İttifaqı, arxiv

© Sputnik / Алексей Майшев
Abunə olmaq
Baş nazir Əli Əsədov bəyan edib ki, Azərbaycan ənənəvi olaraq Aİİ üzv ölkələri ilə əməkdaşlığa önəm verir - tərəflər arasında investisiya əməkdaşlığı artan sürətlə inkişaf edir.
BAKI, 1 fevral - Sputnik. Azərbaycanın Baş Naziri Əli Əsədovun dəvətli qonaq qismində iştirak etdiyi Avrasiya Hökumətlərarası Şurasının 42-ci iclası başa çatıb. İclasda çıxış edən o, respublikanın Avrasiya İqtisadi İttifaqına (Aİİ) üzv ölkələrlə əməkdaşlığın artırılması üçün səy göstərməyə hazır olduğunu bəyan edib.
Azərbaycanın baş nazirinin sözlərinə görə, Bakının Aİİ ölkələri ilə qarşılıqlı fəaliyyəti müxtəlif sahələrdə çoxlu qarşılıqlı faydalı layihələrlə doludur. O, ticarət-iqtisadi əməkdaşlığın sabit müsbət dinamikasını qeyd edərək, 2024-cü ildə Azərbaycanın Aİİ ölkələri ilə ticarət dövriyyəsinin 14%-dən çox artdığını bildirib.
“İnvestisiya qarşılıqlı əlaqəsi yüksələn xətt üzrə inkişaf edir. Ölkələrimiz arasında böyük investisiya layihələri paketi həyata keçirilir. Bəzi tərəfdaşlarımızla iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrinə qarşılıqlı investisiyaları səfərbər etmək üçün birgə investisiya fondları yaratmışıq və bu təşəbbüs artıq öz bəhrəsini verməkdədir”, - Azərbaycanın baş naziri əlavə edib.
Əsədov həmçinin qeyd edib ki, Bakı ənənəvi olaraq Aİİ üzv ölkələri ilə nəqliyyat və tranzit sektorunda əməkdaşlığa önəm verir.
© http://azcongress.ru/Neftin Bakı-Novorossiysk kəməri ilə nəqli, arxiv

Neftin Bakı-Novorossiysk kəməri ilə nəqli, arxiv
Birgə sənaye istehsalı neftdən asılılığın azaldılması istiqamətində bir addımdır
Qeyd edək ki, Azərbaycan kimi istehsalın və ixracın şaxələndirilməsinə can atan, milli iqtisadiyyatların xammaldan, xüsusən də neft və qazdan asılılığını azaldacaq sənaye və texniki imkanları inkişaf etdirən Bakı üçün Aİİ ölkələri ilə əməkdaşlıq son dərəcə vacibdir.
Şübhəsiz ki, Rusiya Azərbaycanın Aİİ ölkələrində iqtisadi müttəfiqləri arasında birinci yerdədir və ənənəvi olaraq ölkənin ilk üç ticarət tərəfdaşı sırasındadır. Azərbaycan və Rusiya iqtisadi əməkdaşlığında ticarət dövriyyəsi ilə yanaşı, birgə istehsal və investisiyaya da önəm verir.
İki ölkə arasında iqtisadi əməkdaşlıq başlayandan indiyədək Rusiya Azərbaycan iqtisadiyyatına 9 milyard dollardan çox, respublikanın Rusiya iqtisadiyyatına sərmayələri isə 1 milyard dolları ötüb.
Azərbaycan Respublikası ərazisində Rusiya-Azərbaycan birgə istehsalının əsas sahələri avtomobil istehsalı, əczaçılıq istehsalı, spirtli içkilərin istehsalı, tikinti materiallarıdır.
Eyni zamanda, Azərbaycan Qazaxıstanla birlikdə 2024-cü ildə 300 milyon ABŞ dolları məbləğində müştərək investisiya fondu yaradıb ki, bu fond birgə istehsal layihələrini, həmçinin iki ölkənin Mərkəzi Asiya regionunda, Bolqarıstan, Macarıstan, Rumıniya və Türkiyədə prioritet layihələri üçün kreditləşməsini maliyyə cəhətdən təmin edəcək.
Sənaye istehsalının inkişafı və birgə investisiyalar məsələsində Azərbaycan və Qazaxıstan da kiçik və orta biznesin fəaliyyətinə arxalanır. Ölkələr Azərbaycanın Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Agentliyi ilə Qazaxıstanın “Damu” Sahibkarlığın İnkişafı Fondu arasında əməkdaşlıq vasitəsilə KOBİ-ləri stimullaşdırmağı planlaşdırır ki, bu da sahibkarların iki ölkənin iqtisadiyyatına cəlb edilməsinə şərait yaradacaq.
Azərbaycanla Belarus arasında münasibətlərə gəlincə, Belarus şirkətləri artıq Azərbaycan Respublikasında kənd təsərrüfatı texnikalarının istehsalını qurmuşlar - Gəncə Avtomobil Zavodunda Belarusun MAZ şirkəti Gəncə və Pəhləvan brendləri ilə yük maşınları, habelə Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti adı altında xüsusi avadanlıqlar istehsal edir. Belarus markası. Zavodda həmçinin altı model Belarus UAZ yolsuzluq avtomobilləri və traktorlar istehsal olunur.
Lakin bu gün ölkələr bu istehsalın yeni model yük maşınları və kənd təsərrüfatı texnikası hesabına genişləndirilməsi məsələsini nəzərdən keçirirlər. Bundan əlavə, Azərbaycanda kənd təsərrüfatı texnikası ilə yanaşı, kommunal və yanğınsöndürmə texnikası, eləcə də liftlərin istehsalına başlanılması planlaşdırılır. Bakı və Bişkek də birgə müəssisələrin yaradılması və qarşılıqlı investisiyaların artırılması istiqamətində səylərini gücləndiriblər. Belə ki, 2023-cü ildə 25 milyon dollar nizamnamə kapitalına malik Azərbaycan-Qırğızıstan İnkişaf Fondunun yaradılması haqqında saziş imzalanıb ki, bu fond kreditlər və kreditlər verməklə perspektivli layihələrə investisiya yatıracaq.
Aİİ ölkələri Azərbaycanın ərzaq təhlükəsizliyinin təminatçısıdır
Azərbaycanın qeyri-neft ixracının, xüsusən də kənd təsərrüfatı məhsullarının əsas istiqaməti Aİİ ölkələrinin, ilk növbədə Rusiyanın bazarları olaraq qalır. Qeyd edək ki, Azərbaycan bəzi növ kənd təsərrüfatı məhsullarını Aİİ ölkələrindən də idxal edir. Belə ki, ölkəyə ərzaq buğdasının əsas həcmi Rusiya və Qazaxıstandan tədarük edilir.
Eyni zamanda, Belarus Rusiya ilə yanaşı, Azərbaycana kənd təsərrüfatı məhsulları, xüsusilə də ət və süd məhsulları ixrac edən əsas ölkədir. Ümumiyyətlə, istər ölkə daxilində istehsalın artması, istərsə də hökumətin bir çox növ məhsulların gömrük və idxal rüsumlarından azaldılması və ya tamamilə azad edilməsinə yönəlmiş addımları sayəsində Azərbaycanda ərzaq təhlükəsizliyinin vəziyyəti kifayət qədər qənaətbəxş səviyyədədir.
Lakin buna baxmayaraq, ərzaq təhlükəsizliyi məsələsi bir çox ölkələr üçün aktualdır və Azərbaycan da istisna deyil. Lakin Aİİ-nin bir çox ölkələri ilə qurulmuş nəqliyyat və logistika infrastrukturu, eləcə də ittifaq dövlətləri ilə ticarət-iqtisadi əməkdaşlığın genişləndirilməsi respublikaya lazımi kənd təsərrüfatı məhsullarının vaxtında və fasiləsiz çatdırılmasını təmin etməyə imkan verəcək.
Aİİ və Bakı arasında nəqliyyat və logistika əməkdaşlığı
Azərbaycanın Aİİ ölkələri ilə birgə həyata keçirdiyi nəqliyyat və logistika layihələri də Bakının ittifaqla əməkdaşlığının inkişafına öz töhfəsini verir. Beləliklə, Azərbaycan Rusiya ilə Şimal-Cənub beynəlxalq nəqliyyat dəhlizini inkişaf etdirir ki, bundan Aİİ-nin digər ölkələri, xüsusən də Belarus istifadə edir.
Bundan əlavə, Azərbaycan Qazaxıstan və Qırğızıstanla Azərbaycan ərazisində Şimal-Cənub ilə kəsişən Transxəzər Beynəlxalq Dəhlizində (TİCR/Orta Dəhliz) iştirak edir. Beləliklə, Azərbaycan və Aİİ ölkələri birgə Avrasiyanın nəqliyyat-logistika infrastrukturunu genişləndirir, regionun tranzit potensialını inkişaf etdirir.
Eyni zamanda, Azərbaycan və Rusiya Federasiyası 2022-ci ildə “Agroexpress” kənd təsərrüfatı məhsullarının sürətləndirilmiş tədarükü layihəsinə start verib – oxşar layihə Aİİ ölkələri arasında da (“Eurasian Agroexpress”) qüvvədədir.
© Sputnik / Rahim MuradovAstarada “Aqroekspress” layihəsi çərçivəsində Rusiyaya yük göndərilir

Astarada “Aqroekspress” layihəsi çərçivəsində Rusiyaya yük göndərilir
© Sputnik / Rahim Muradov
Bir tərəfdən Azərbaycan və Rusiya, digər tərəfdən Aİİ ölkələri Agroexpress layihələrinin coğrafiyasını genişləndirməyi planlaşdırır. Azərbaycan-Rusiya və “Avrasiya” aqroekspresslərinin coğrafiyalarının paralel genişlənməsi istər-istəməz bu iki layihənin ayrı-ayrı nöqtələrdə inteqrasiyasına gətirib çıxaracaq.
Eyni zamanda, Azərbaycan Avrasiya Agroexpress çərçivəsində mal tədarükçüsü kimi çıxış edə və bununla da öz qeyri-neft məhsullarının ixracını artıra bilər.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.