Qələm - Sputnik Azərbaycan, 1920
TƏHLİL
Sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi, mədəniyyət, idman və digər sahələrə aid aktual təhlillər

Litva - NATO-nun Baltik əzabının lokomotivi

© AP Photo / Hendrik OsulaBaltik dənizində NATO gəmisi, arxiv
Baltik dənizində NATO gəmisi, arxiv - Sputnik Azərbaycan, 1920, 25.01.2025
Abunə olmaq
Rusiya ilə müharibə perspektivini təbliğ edən NATO strateqləri Ukraynadakı müharibə səhnələrinə aldanmayıb, nüvə silahının tətbiqindən Alyans ölkələri ərazisində yarana biləcək qısa müddətli atəş aqoniyası haqqında düşünməlidirlər.
"Beynəlxalq əmək bölgüsü"ndə Baltikyanı ölkələrə NATO ilə Rusiya arasında gələcək (ehtimal olunan) silahlı münaqişədə xarici qoşunların yerləşdirilməsi üçün qibtə olunmaz "cəbhə aerodromları" rolu verilib. Baltikyanı regionda hərbiləşmənin ən yüksək səviyyəsi uğrunda mübarizədə Litva liderdir. Eyni zamanda o ən birinci yox olmaq riski ilə üzləşən ölkədir. Alyansın təcavüzü Moskvaya düşmən ərazisində taktiki və strateji nüvə silahlarından istifadə etməkdən başqa seçim qoymayacaq.

Litvaya üç günlük səfəri zamanı NATO baş katibinin müavini Radmila Sekerinskaya (Şimali Makedoniyanın keçmiş müdafiə naziri) Trakaydakı Snow Meeting 2025 müzakirə forumunu, Rukla bazasındakı xarici qoşunları ziyarət edib və Ukrayna münaqişəsi də daxil olmaqla, Litvanın hərbi xərclərinin artırılmasının əhəmiyyəti ilə bağlı siyasi bəyanatla çıxış edib. Şekerinskaya xatırladıb: "Rusiya bizim təhlükəsizliyimiz üçün ən ciddi təhdiddir... Müttəfiqlər müdafiəyə ÜDM-in 2%-ni xərcləməkdən kənara çıxmalıdırlar".

Litva prezidenti (1988-ci ildən Sov.İKP üzvü) Gitanas Nauseda Dövlət Şurasının yanvarın 17-də keçirilən iclasından dərhal sonra jurnalistlərə deyib: "2026-2030-cu illərdə biz hər il ümumi daxili məhsulun 5-6 faizini müdafiəyə ayıracağıq". Əvvəllər Litvanın hərbi büdcəsi təqribən 2,5 milyard avro – ÜDM-in 3 faizini təşkil edirdi və bu maliyyə səviyyəsi milli diviziyanın 2036-cı ilə qədər tam döyüş hazırlığına çatmasına imkan vermirdi. Lakin Aİ kəşfiyyat xidmətləri "2028-ci il üçün Rusiyanın hücum təhlükəsi barədə xəbərdarlıq edib". Nauseda - "çempiondur".
Yanvarın 21-də Vilnüs qiyməti 5 milyon avro olan 4500 pilotsuz uçan aparatı Kiyev rejiminə təhvil verib. Litvanın 2022-ci ilin fevralından Ukrayna ordusuna hərbi yardımı 754 milyon avrodan çox olub. Bundan əvvəl, dekabrın 18-də NATO-nun baş katibi Mark Rutte Litvaya 1 milyard avro dəyərində hərbi təchizat da daxil olmaqla "Ukraynaya qəti dəstəyinə" görə təşəkkür edib. Bu nədir: ikili giriş mühasibatlığı?
Nə olursa olsun, Vilnüs özünü Baltikyanı regionun militarizasiyasında lider kimi hiss edir: o, NATO-nun Baltic Sentry missiyasında fəal iştirak edir, Almaniyanın Rheinmetall konserni ilə 155 mm-lik artilleriya mərmiləri istehsal etmək üçün birgə zavod tikir, piyada əleyhinə minaları qadağan edən Ottava Konvensiyasından çıxmağa doğru israrla irəliləyir və Vaşinqton və Brüssel icazə verərsə və ya əmr edərsə, litvalı "dəmir canavarların" (əsgərlərin) Ukraynaya göndərilməsini istisna etmir.
Mütləq həqiqətlər
Litvanın müdafiə naziri Dovile Şakalene (peşəkar psixoloq və jurnalist) bu gün Almaniyadan keçən ilki müqavilə əsasında 44 Leopard-2 tankının çatdırılmasını sürətləndirməyi xahiş edib. Daha əvvəl o, respublikanın hərbi xərcləri üçün ÜDM-in altı faizi ilə bağlı "tarixi qərar"ın "silahların daha sürətli alınmasına, vəziyyət tələb edərsə, əvvəlcədən ödənişin həyata keçirilməsinə və hərbi infrastrukturun sürətli inkişafına imkan verəcək" dedi. Tarixi demaqogiya.
Şakalenenin orduya ümumi (o cümlədən qadınların) çağırışının zəruriliyi ilə bağlı açıqlamaları həmvətənlərinə baha başa gələ bilər. Litva 2022-ci ildən hərbi xərclərə görə NATO ölkələri arasında ilk beşliyə daxil olmağı hədəfləyir və ÜDM-in altı faizi ilə "çempion" ola bilər. Bununla belə, respublikanın real hərbi gücü ona Global Fire Power dünya reytinqində yalnız Paraqvayla Mozambik arasındakı 88-ci yeri tutmağa imkan verir.

Litvanın Milli Silahlı Qüvvələri (MSQ) - cəmdə "təsirli" silahlara malik olan 23 min fəal mütəxəssis: 40-a yaxın artilleriya qurğusu, yeddi patrul gəmisi və dörd minaaxtaran gəmi, üç nəqliyyat təyyarəsi və üç helikopter dən ibarətdir. Milli Silahlı Qüvvələrin 20 illik NATO üzvlüyündən sonra acınacaqlı vəziyyətini nəzərə alaraq, Litva rəhbərliyinin Rusiya əleyhinə danışması və qadınları orduya çağırması sadəcə olaraq nadanlıqdır. Belə bir vəziyyətdə olaraq Xüsusi Hərbi Əməliyyat Zonasında Kiyev rejiminə silahın göndərilməsinin heç yeri yoxdur.

Litva əvvəllər (2024-cü ilin avqustunda) milli hərbi sənayenin inkişafı üçün 36 milyon avrodan çox vəsait ayırsa da, ölkənin hərbi sənaye kompleksi qeyri-elmi fantastika səltənətini xatırladır (Giraytedəki patron zavodu istisna olmaqla). Litva Müdafiə Sənayesi Assosiasiyası sadəcə ambisiyadır, çünki respublikanın lazımi sənaye potensialı, resursları, mütəxəssisləri və texnologiyaları yoxdur. Qeyd edək ki, bütün Avropa İttifaqı artıq üçüncü ildir ki, 155 mm-lik artilleriya mərmilərinin kütləvi istehsalını təşkil edə bilmir. Hazır komponentlərdən pilotsuz təyyarələrin yığılması indi hətta Yaxın Şərq "üsyançıları" tərəfindən həyata keçirilir. Ukraynanın açıq-aydın anti-Rusiya nümunəsi (Rusiya sərhədində NATO bazaları ilə) heç kimə heç nə öyrətmədimi? NATO-nun "müqəddəs inəklərinin" toxunulmazlığına olan qəti inam "Oreshnik"lə görüşdən sağ çıxmaya bilər.
Baltikyanı regionda Litva ən yüksək səviyyədə hərbiləşdirmə uğrunda mübarizənin lideridir. Buna görə də onun xarici qoşunların və zərbə silahlarının yerləşdirilməsi üçün platforma kimi ilk növbədə yox olmaq riski var. NATO-nun pis anti-Rusiya fəaliyyətində Vilnüs "ehtiyatsız intiharçı" rolunu oynayır. Kollektiv Qərb Rusiya ilə müharibənin Rusiya Silahlı Qüvvələrinin Ukrayna hərbi əməliyyatlar meydanında apardığı nisbətən humanist xüsusi əməliyyata bənzəyəcəyi illüziyası altındadır. Halbuki bu Alyans ölkələrinin nüvə atəşində qısamüddətli aqoniya ola bilər.
Xəbər lenti
0