https://sputnik.az/20250118/azerbaycan-merkezi-banki-ucot-derecesi-ile-bagli-qerarini-aciqlayib-469489122.html
"Azərbaycanın pul siyasəti zəifdir" - “Fitch"ə görə dollardan çox asılıyıq
"Azərbaycanın pul siyasəti zəifdir" - “Fitch"ə görə dollardan çox asılıyıq
Sputnik Azərbaycan
Agentliyin Azərbaycan üzrə reytinq qiymətləndirməsinə görə AMB uçot dərəcəsini endirməyəcək. 18.01.2025, Sputnik Azərbaycan
2025-01-18T13:43+0400
2025-01-18T13:43+0400
2025-01-18T10:46+0400
mərkəzi bank
iqtisadiyyat
uçot dərəcəsi
azərbaycan
inflyasiya
qiymət
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/40384/38/403843815_0:0:1800:1014_1920x0_80_0_0_3f0121042b59578e1173bc5870ca552f.jpg
BAKI, 18 yanvar — Sputnik. “Fitch Ratings” bu il Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) uçot dərəcəsini endirməyəcəyini proqnozlaşdırıb.Bu barədə agentliyin Azərbaycan üzrə reytinq qiymətləndirməsində bildirilib.Agentlik qeyd edib ki, illik inflyasiya dekabrda 4.9%-ə yüksəlib, lakin bu AMB-nin hədəf diapazonu daxilində qalır (4%±2pps). Orta inflyasiya 2024-cü ildə təxmin edilən 2,1%-dən 5,3%-ə yüksələcək ki, bu da “BBB” medianı üçün proqnozlaşdırılan 3%-dən yüksəkdir.“May ayında Mərkəzi Bank uçot dərəcəsində yumşaltma dövrünü dayandırdı və biz xarici qeyri-müəyyənlik, idarə olunan qiymətlərdə artımlar və ev təsərrüfatları və hökumət istehlakından daxili tələb təzyiqləri riskini nəzərə alaraq əlavə dərəcə endirimlərini gözləmirik”- Hesabatda vurğulanıb.“Fitch” həmçinin əlavə edib ki, AMB aralıq əməliyyat hədəfi kimi valyuta məzənnəsindən istifadə edir və 2022-ci ildən etibarən bank sisteminin struktur likvidlik profisitini idarə etmək və əsas siyasət dərəcəsinin ötürülməsini artırmaq imkanlarını təkmilləşdirib (“APA-Economics”).Bununla belə, pul siyasəti çərçivəsi digər ölkələrə nisbətən zəif olaraq qalır və az inkişaf etmiş kapital bazarları, həddindən artıq likvidlik, aşağı maliyyə vasitəçiliyi və hələ də nisbətən yüksək maliyyə dollarlaşması ilə məhdudlaşdırılır (2024-cü ilin oktyabrında 39,4%, lakin 2015-ci ilin sonunda 81,6% zirvənin yarısından az).Bundan əlavə, daha geniş məzənnə çərçivəsi daxilində AMB və ARDNF üçün institusional müstəqilliyin və mandatların aydınlığının olmaması davam edir. “Biz hesab edirik ki, hakimiyyət orqanlarının ortamüddətli perspektivdə daha çox çevikliyə imkan vermək məqsədini bəyan etməsinə baxmayaraq, faktiki məzənnənin ABŞ dollarına nisbətdə saxlanması üçün hələ də güclü siyasi prioritet var”- “Fitch” əlavə edib.18.12.24, 11:47Azərbaycan Mərkəzi Bankı uçot dərəcəsi ilə bağlı qərarını açıqlayıbMərkəzi Bankın İdarə Heyətinin qərarı ilə uçot dərəcəsi 7.25%, faiz dəhlizinin aşağı həddi 6.25%, faiz dəhlizinin yuxarı həddi isə 8.25% səviyyəsində dəyişməz saxlanılıb. Mərkəzi Bankdan Sputnik Azərbaycan-a bildiriblər ki, uçot dərəcəsinin dəyişməz saxlanılması ilə bağlı qərar faktiki və proqnozlaşdırılan inflyasiyanın hədəf daxilində (4±2%) olması və makroiqtisadi meyillərin təhlili nəzərə alınmaqla qəbul olunub. Ötən iclasdan bəri illik inflyasiya hədəf diapazonu daxilində qalıb. Belə ki, 2024-cü ilin noyabr ayında 12 aylıq inflyasiya 4.4% olub. İllik qiymət artımı ərzaq malları üzrə 4.4%, qeyri-ərzaq malları üzrə 2.2%, xidmətlər üzrə 6% təşkil edib. Ərzaq və qeyri-ərzaq inflyasiyasının aşağı olması ümumi inflyasiyanın hədəfdə qalmasını dəstəkləyən əsas amillərdən biri olub. İnflyasiyanın xarici fonu ümumilikdə sabitdir. Ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə qlobal əmtəə qiymətləri indeksi cəmi 0.7% artıb. Həmçinin ilin ötən dövründə manatın nominal effektiv məzənnəsinin (2024-cü ilin 11 ayında 7.1%) möhkəmlənməsi idxal inflyasiyasının azalmasına əlavə töhfə verib. Tədiyə balansının cari əməliyyatlar hesabının profisiti 9 ayda 4 mlrd. ABŞ dolları və ya ümumi daxili məhsulun 7.2%-i səviyyəsində olub. Cari əməliyyatlar hesabının başlıca komponenti olan xarici ticarət balansında Dövlət Gömrük Komitəsinin məlumatına görə 2024-cü ilin 11 ayında 5.6 mlrd. ABŞ dolları məbləğində müsbət saldo qeydə alınıb:Pul siyasəti alətləri maliyyə bazarlarında gedən proseslər və bank sisteminin likvidlik mövqeyindəki dəyişikliklər nəzərə alınmaqla tətbiq edilir. Müsbət hal kimi qeyd olunmalıdır ki, son dövrlərdə maliyyə sektorunun dayanıqlı maliyyələşmə mənbələri genişlənir. Bu da pul siyasəti çərçivəsinin təkmilləşdirilməsi və maliyyə sektorunun dayanıqlılığının artırılması istiqamətində aparılan ardıcıl islahatların nəticəsidir. Belə ki, cari ilin 11 ayında milli valyutada yerləşdirilmiş müddətli əmanətlərin unikal sayında 30.3%, həcmində isə 20.9% (945.3 mln. manat) artım qeydə alınıb. Bu müsbət dinamika milli valyutaya olan etimadın da bariz göstəricisidir. Ötən iclasdan bəri inflyasiyanın risk balansında əhəmiyyətli dəyişikliklər baş verməsə də, potensial olaraq inflyasiya təzyiqləri yarada biləcək qlobal iqtisadi qeyri-müəyyənliklər qalır. Mövcud geosiyasi gərginlik fonunda beynəlxalq əmtəə bazarlarında qiymətlərin mümkün dəyişkənliyi idxal inflyasiyasının artımı ilə bağlı risklər yaradır. Aparıcı iqtisadiyyatlarda monetar şərait yumşalmağa başlasa da, ümumilikdə sərt olaraq qalır. İnflyasiyanı artıra biləcək daxili risk faktorlarına isə xərc amillərinin aktivləşməsi, habelə büdcə xərclərinin artımı və kredit qoyuluşlarının genişlənməsi vasitəsilə məcmu tələbin izafi artımı aiddir. Noyabrda son 1 il ərzində bank sisteminin kredit portfeli 19.6%, o cümlədən biznes kredit portfeli 18.7% artıb. Ümumilikdə, mövcud monetar siyasət inflyasiyanın hədəf diapazonu daxilində saxlanılmasına və inflyasiya gözləntilərinin sabitləşməsinə yönəlib. Mövcud siyasət çərçivəsində baza ssenari üzrə 2024-cü ilin sonuna və 2025-ci ildə illik inflyasiyanın hədəf daxilində (4±2%) olacağı proqnozu dəyişməz qalır. Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Xalid Məmmədov
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e5/06/10/427232791_167:-1:1127:960_100x100_80_0_0_3163a67afe6eda2fe28ebb5d0ec95939.jpg
Xalid Məmmədov
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e5/06/10/427232791_167:-1:1127:960_100x100_80_0_0_3163a67afe6eda2fe28ebb5d0ec95939.jpg
xəbərlər
ru_AZ
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/40384/38/403843815_200:0:1800:1200_1920x0_80_0_0_213e3553560b225b3e2f0b9c7faee111.jpgSputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Xalid Məmmədov
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e5/06/10/427232791_167:-1:1127:960_100x100_80_0_0_3163a67afe6eda2fe28ebb5d0ec95939.jpg
mərkəzi bank, uçot dərəcəsi, azərbaycan, inflyasiya, qiymət
mərkəzi bank, uçot dərəcəsi, azərbaycan, inflyasiya, qiymət
"Azərbaycanın pul siyasəti zəifdir" - “Fitch"ə görə dollardan çox asılıyıq
Agentliyin Azərbaycan üzrə reytinq qiymətləndirməsinə görə AMB uçot dərəcəsini endirməyəcək.
BAKI, 18 yanvar — Sputnik. “Fitch Ratings” bu il Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) uçot dərəcəsini endirməyəcəyini proqnozlaşdırıb.
Bu barədə agentliyin Azərbaycan üzrə reytinq qiymətləndirməsində bildirilib.
Agentlik qeyd edib ki, illik inflyasiya dekabrda 4.9%-ə yüksəlib, lakin bu AMB-nin hədəf diapazonu daxilində qalır (4%±2pps). Orta inflyasiya 2024-cü ildə təxmin edilən 2,1%-dən 5,3%-ə yüksələcək ki, bu da “BBB” medianı üçün proqnozlaşdırılan 3%-dən yüksəkdir.
“May ayında Mərkəzi Bank uçot dərəcəsində yumşaltma dövrünü dayandırdı və biz xarici qeyri-müəyyənlik, idarə olunan qiymətlərdə artımlar və ev təsərrüfatları və hökumət istehlakından daxili tələb təzyiqləri riskini nəzərə alaraq əlavə dərəcə endirimlərini gözləmirik”- Hesabatda vurğulanıb.
“Fitch” həmçinin əlavə edib ki, AMB aralıq əməliyyat hədəfi kimi valyuta məzənnəsindən istifadə edir və 2022-ci ildən etibarən bank sisteminin struktur likvidlik profisitini idarə etmək və əsas siyasət dərəcəsinin ötürülməsini artırmaq imkanlarını təkmilləşdirib (“APA-Economics”).
Bununla belə, pul siyasəti çərçivəsi digər ölkələrə nisbətən zəif olaraq qalır və az inkişaf etmiş kapital bazarları, həddindən artıq likvidlik, aşağı maliyyə vasitəçiliyi və hələ də nisbətən yüksək maliyyə dollarlaşması ilə məhdudlaşdırılır (2024-cü ilin oktyabrında 39,4%, lakin 2015-ci ilin sonunda 81,6% zirvənin yarısından az).
Bundan əlavə, daha geniş məzənnə çərçivəsi daxilində AMB və ARDNF üçün institusional müstəqilliyin və mandatların aydınlığının olmaması davam edir. “Biz hesab edirik ki, hakimiyyət orqanlarının ortamüddətli perspektivdə daha çox çevikliyə imkan vermək məqsədini bəyan etməsinə baxmayaraq, faktiki məzənnənin ABŞ dollarına nisbətdə saxlanması üçün hələ də güclü siyasi prioritet var”- “Fitch” əlavə edib.
Azərbaycan Mərkəzi Bankı uçot dərəcəsi ilə bağlı qərarını açıqlayıb
Mərkəzi Bankın İdarə Heyətinin qərarı ilə uçot dərəcəsi 7.25%, faiz dəhlizinin aşağı həddi 6.25%, faiz dəhlizinin yuxarı həddi isə 8.25% səviyyəsində dəyişməz saxlanılıb.
Mərkəzi Bankdan Sputnik Azərbaycan-a bildiriblər ki, uçot dərəcəsinin dəyişməz saxlanılması ilə bağlı qərar faktiki və proqnozlaşdırılan inflyasiyanın hədəf daxilində (4±2%) olması və makroiqtisadi meyillərin təhlili nəzərə alınmaqla qəbul olunub.
Ötən iclasdan bəri illik inflyasiya hədəf diapazonu daxilində qalıb. Belə ki, 2024-cü ilin noyabr ayında 12 aylıq inflyasiya 4.4% olub. İllik qiymət artımı ərzaq malları üzrə 4.4%, qeyri-ərzaq malları üzrə 2.2%, xidmətlər üzrə 6% təşkil edib. Ərzaq və qeyri-ərzaq inflyasiyasının aşağı olması ümumi inflyasiyanın hədəfdə qalmasını dəstəkləyən əsas amillərdən biri olub.
İnflyasiyanın xarici fonu ümumilikdə sabitdir. Ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə qlobal əmtəə qiymətləri indeksi cəmi 0.7% artıb. Həmçinin ilin ötən dövründə manatın nominal effektiv məzənnəsinin (2024-cü ilin 11 ayında 7.1%) möhkəmlənməsi idxal inflyasiyasının azalmasına əlavə töhfə verib.
Tədiyə balansının cari əməliyyatlar hesabının profisiti 9 ayda 4 mlrd. ABŞ dolları və ya ümumi daxili məhsulun 7.2%-i səviyyəsində olub. Cari əməliyyatlar hesabının başlıca komponenti olan xarici ticarət balansında Dövlət Gömrük Komitəsinin məlumatına görə 2024-cü ilin 11 ayında 5.6 mlrd. ABŞ dolları məbləğində müsbət saldo qeydə alınıb:
"Əlverişli xarici sektor göstəriciləri şəraitində valyuta bazarında sabitlik qorunur, Mərkəzi Bankın təşkil etdiyi valyuta hərraclarında tələb tam təmin edilir. Mərkəzi Bank öncədən açıqlandığı kimi birdəfəlik dövlət xərclərini qarşılamaq üçün 2023-cü ildə daxili bazardan aldığı xarici valyuta hesabına 2024-cü ilin noyabr ayında da planlı şəkildə valyuta satışı həyata keçirib. Buna baxmayaraq, 2024-cü ilin noyabr ayının sonuna Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatları 10.9 mlrd. ABŞ dolları təşkil edib. Bu da beynəlxalq səviyyədə qəbul olunmuş müvafiq kifayətlilik normalarını əhəmiyyətli dərəcədə üstələyir. Məsələn, Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatlarının cari səviyyəsi 3 aylıq mal və xidmət idxalından 2 dəfə çoxdur. Cari əməliyyatlar hesabında proqnozlaşdırılan profisit 2025-ci ildə də valyuta bazarında sabitliyin təmin ediləcəyini gözləməyə əsas verir. Oktyabr proqnozuna görə 2025-ci ildə cari əməliyyatlar hesabının profisitinin 5.5 mlrd. ABŞ dolları səviyyəsində olacağı gözlənilir".
Pul siyasəti alətləri maliyyə bazarlarında gedən proseslər və bank sisteminin likvidlik mövqeyindəki dəyişikliklər nəzərə alınmaqla tətbiq edilir.
Müsbət hal kimi qeyd olunmalıdır ki, son dövrlərdə maliyyə sektorunun dayanıqlı maliyyələşmə mənbələri genişlənir. Bu da pul siyasəti çərçivəsinin təkmilləşdirilməsi və maliyyə sektorunun dayanıqlılığının artırılması istiqamətində aparılan ardıcıl islahatların nəticəsidir. Belə ki, cari ilin 11 ayında milli valyutada yerləşdirilmiş müddətli əmanətlərin unikal sayında 30.3%, həcmində isə 20.9% (945.3 mln. manat) artım qeydə alınıb. Bu müsbət dinamika milli valyutaya olan etimadın da bariz göstəricisidir.
Ötən iclasdan bəri inflyasiyanın risk balansında əhəmiyyətli dəyişikliklər baş verməsə də, potensial olaraq inflyasiya təzyiqləri yarada biləcək qlobal iqtisadi qeyri-müəyyənliklər qalır. Mövcud geosiyasi gərginlik fonunda beynəlxalq əmtəə bazarlarında qiymətlərin mümkün dəyişkənliyi idxal inflyasiyasının artımı ilə bağlı risklər yaradır. Aparıcı iqtisadiyyatlarda monetar şərait yumşalmağa başlasa da, ümumilikdə sərt olaraq qalır. İnflyasiyanı artıra biləcək daxili risk faktorlarına isə xərc amillərinin aktivləşməsi, habelə büdcə xərclərinin artımı və kredit qoyuluşlarının genişlənməsi vasitəsilə məcmu tələbin izafi artımı aiddir. Noyabrda son 1 il ərzində bank sisteminin kredit portfeli 19.6%, o cümlədən biznes kredit portfeli 18.7% artıb.
Ümumilikdə, mövcud monetar siyasət inflyasiyanın hədəf diapazonu daxilində saxlanılmasına və inflyasiya gözləntilərinin sabitləşməsinə yönəlib. Mövcud siyasət çərçivəsində baza ssenari üzrə 2024-cü ilin sonuna və 2025-ci ildə illik inflyasiyanın hədəf daxilində (4±2%) olacağı proqnozu dəyişməz qalır.
"Faiz dəhlizinin parametrləri ilə bağlı növbəti qərarlar faktiki və proqnozlaşdırılan inflyasiya, xarici və daxili risk amillərinin dinamikasından asılı olacaq. Mərkəzi Bank davamlı olaraq iqtisadi prosesləri təhlil edir və maliyyə bazarlarını izləyir. Mərkəzi Bank əsas mandatından irəli gələrək qiymət sabitliyini təmin etmək üçün sərəncamındakı bütün vasitələrdən istifadə etməkdə qərarlıdır", - məlumatda deyilir.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.