https://sputnik.az/20230914/a-brks-hesablasma-sistemi-qlobal-ticarete-nece-tesir-edecek-baki-bunda-maraqlidirmi-458627714.html
Aİİ-BRİKS hesablaşma sistemi qlobal ticarətə necə təsir edəcək? Bakı bunda maraqlıdırmı?
Aİİ-BRİKS hesablaşma sistemi qlobal ticarətə necə təsir edəcək? Bakı bunda maraqlıdırmı?
Sputnik Azərbaycan
Hər iki təşkilatdan kənar ölkələr də bu assosiasiyalardan olan tərəfdaşlarla ticarət əlaqələrində yeni hesablaşma sistemindən istifadə etməkdə maraqlı olacağı... 14.09.2023, Sputnik Azərbaycan
2023-09-14T16:25+0400
2023-09-14T16:25+0400
2023-09-14T16:35+0400
təhlil
avrasiya iqtisadi ittifaqı
briks
azərbaycan
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e7/08/16/457915029_0:0:3152:1773_1920x0_80_0_0_dfbfbf02d0e5eec6ed327a5f430d5592.jpg
BAKI, 14 sentyabr — Sputnik. Avrasiya İqtisadi İttifaqının (Aİİ) digər regional iqtisadi birliklərlə inteqrasiyası ilk növbədə ticarət və maliyyə məsələləri üzrə fəal şəkildə davam edir. Belə ki, Aİİ və BRİKS ölkələri arasında qarşılıqlı ticarət artır və 2023-cü ilin birinci yarısının yekunlarına görə, ticarət dövriyyəsi 150 milyard dollar təşkil edib. Belə bir şəraitdə hər iki assosiasiyanın ölkələri arasında ticarət qarşılıqlı fəaliyyətinin intensivləşdiyi bir şəraitdə müsbət artım tempinin saxlanılması və artırılması üçün alternativ ödəniş sisteminin yaradılması prioritet məsələyə çevrilir. Belə ki, Avrasiya İqtisadi Komissiyasının (AİK) Kollegiyasının sədri Mixail Myasnikoviçin sözlərinə görə, Avrasiya İqtisadi Komissiyası Aİİ və BRİKS ölkələri arasında müasir və etibarlı ödəniş sistemlərinin yaradılmasını təklif edir. Vahid valyuta deyil, alternativ ödəniş sistemi Sosial-İqtisadi Tədqiqatlar İnstitutunun direktoru Aleksey Zubets hesab edir ki, vahid hesablaşma sisteminin yaradılması BRİKS çərçivəsində vahid valyutanın yaradılmasından imtina ilə bağlıdır. Belə ki, iqtisadçının sözlərinə görə, BRİKS çərçivəsində keçirilən son görüşlərdən sonra assosiasiya ölkələrinin vahid valyutasının olmayacağına qərar verilib. "Yəni, BRİKS ölkəsinin valyutası belə olmayacaq və ya BRİKS bankının tərkibində daxili hesablaşmalar üçün hansısa valyuta səbəti şəklində mövcud olacaq, lakin onun heç bir sosial əhəmiyyəti olmayacaq. Buna görə də BRİKS çərçivəsində vahid valyuta ideyasından imtina etmək qərara alındı və vahid hesablaşma sisteminin yaradılması barədə qərar qəbul edildi", - deyə Zubets qeyd edib. İqtisadçı bildirib ki, bu gün BRİKS ölkələri və ona qoşulmağı planlaşdıran ölkələr kollektiv Qərbin nəzarətində olmayan və daxilində sanksiyaların tətbiqinin mümkünsüz olacağı bir növ beynəlxalq hesablaşma sisteminin analoqunu yaratmaqda maraqlıdırlar. Aİİ-nin yeni hesablaşma sisteminə inteqrasiyası "Sputnik Azərbaycan"ın həmsöhbətinin sözlərinə görə, növbəti addım BRİKS-ə yaxın paralel təşkilatların bu sistemə inteqrasiyasıdır. "Amma əgər investisiyalardan danışırıqsa, o zaman beynəlxalq qlobal investisiyaların əsas hissəsini dollar investisiyaları təşkil edir. İnvestisiya axını üçün ödənişlər baxımından BRİKS və Aİİ-nin vahid hesablaşma sistemi bununla məşğul olmayacaq", - deyə iqtisadçı qeyd edib. "Ancaq tədarük olunan mallara görə ödənişlərdən danışsaq, çox güman ki, Aİİ - BRİKS maliyyə sisteminin inkişafı bu istiqamətdə hərəkət edəcək", - deyə o, əlavə edib. Zubets, həmçinin hesab edir ki, Aİİ və ya BRİKS-ə üzv olmayan digər ölkələr, o cümlədən Azərbaycan da bu sistemə qoşula biləcək. Aİİ və BRİKS arasında milli valyutalarda hesablaşmalar da prioritetdir Qeyd edək ki, yeni vahid hesablaşma sisteminin inkişafı ilə yanaşı, Aİİ və BRİKS ölkələri milli valyutalarla ticarətin inkişaf etdirilməsi məsələsini də nəzərdən keçirirlər. Belə ki, ötən il Rusiya Federasiyası Sənaye və Ticarət Nazirliyinin rəhbəri Denis Manturov bildirib ki, Rusiya Aİİ, BRİKS və ŞƏT ölkələrinə milli valyutalarda ödənişlərin həcminin artırılmasını təklif edib. Şağırış cavabsız qalmayıb - ötən ilin sonunda Aİİ ölkələri arasında qarşılıqlı ticarətdə milli valyutalarla hesablaşmaların payı 83% təşkil edib. Bundan əlavə, Rusiya Federasiyası BRİKS-in əsas tərəfdaşlarından biri - Çin ilə milli valyutalara keçidi fəal şəkildə inkişaf etdirir. Belə ki, bu gün Rusiya-Çin ticarət dövriyyəsinin, təxminən 80%-i rubl və yuanla həyata keçirilir. Ekspertlər hesab edirlər ki, xarici ticarətdə Aİİ və BRİKS ölkələrinin milli valyutalarına keçid həm də vahid hesablaşma sisteminin yaradılması və inkişafı üçün stimul olacaq ki, bu da öz növbəsində nəinki de-dollarizasiya prosesini sürətləndirəcək, həm də region iqtisadiyyatlarının Qərb maliyyə institutlarından asılılığını azaldacaq.Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.
azərbaycan
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2023
Aygül Tağıyeva
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e5/02/0f/426229726_632:-1:2679:2047_100x100_80_0_0_bf9f4a66d2062eb596bb6df525ab6306.jpg
Aygül Tağıyeva
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e5/02/0f/426229726_632:-1:2679:2047_100x100_80_0_0_bf9f4a66d2062eb596bb6df525ab6306.jpg
xəbərlər
ru_AZ
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Aygül Tağıyeva
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e5/02/0f/426229726_632:-1:2679:2047_100x100_80_0_0_bf9f4a66d2062eb596bb6df525ab6306.jpg
avrasiya iqtisadi ittifaqı, briks , azərbaycan
avrasiya iqtisadi ittifaqı, briks , azərbaycan
Aİİ-BRİKS hesablaşma sistemi qlobal ticarətə necə təsir edəcək? Bakı bunda maraqlıdırmı?
16:25 14.09.2023 (Yenilənib: 16:35 14.09.2023) Hər iki təşkilatdan kənar ölkələr də bu assosiasiyalardan olan tərəfdaşlarla ticarət əlaqələrində yeni hesablaşma sistemindən istifadə etməkdə maraqlı olacağı bildirilir.
BAKI, 14 sentyabr — Sputnik. Avrasiya İqtisadi İttifaqının (Aİİ) digər regional iqtisadi birliklərlə inteqrasiyası ilk növbədə ticarət və maliyyə məsələləri üzrə fəal şəkildə davam edir. Belə ki, Aİİ və BRİKS ölkələri arasında qarşılıqlı ticarət artır və 2023-cü ilin birinci yarısının yekunlarına görə, ticarət dövriyyəsi 150 milyard dollar təşkil edib.
Belə bir şəraitdə hər iki assosiasiyanın ölkələri arasında ticarət qarşılıqlı fəaliyyətinin intensivləşdiyi bir şəraitdə müsbət artım tempinin saxlanılması və artırılması üçün alternativ ödəniş sisteminin yaradılması prioritet məsələyə çevrilir.
Belə ki, Avrasiya İqtisadi Komissiyasının (AİK) Kollegiyasının sədri Mixail Myasnikoviçin sözlərinə görə, Avrasiya İqtisadi Komissiyası Aİİ və BRİKS ölkələri arasında müasir və etibarlı ödəniş sistemlərinin yaradılmasını təklif edir.
"Əminəm ki, əmtəə axını artacaq, bizə müasir və etibarlı ödəniş sistemləri lazımdır. Mən təklif edirəm ki, ölkələrimizin maliyyə nazirlikləri və mərkəzi bankları Aİİ və BRİKS ilə bağlı bu məsələlərin öyrənilməsini Avropa İttifaqının növbəti - 2024-cü ildə Kazanda birləşmə sammitinə qədər təşkil etsinlər", - deyə Myasnikoviç bildirib.
Vahid valyuta deyil, alternativ ödəniş sistemi
Sosial-İqtisadi Tədqiqatlar İnstitutunun direktoru Aleksey Zubets hesab edir ki, vahid hesablaşma sisteminin yaradılması BRİKS çərçivəsində vahid valyutanın yaradılmasından imtina ilə bağlıdır.
Belə ki, iqtisadçının sözlərinə görə, BRİKS çərçivəsində keçirilən son görüşlərdən sonra assosiasiya ölkələrinin vahid valyutasının olmayacağına qərar verilib.
"Yəni bir vaxtlar BRİKS ölkələrinin vahid valyutasının yaranması haqqında kifayət qədər çox danışılırdı. Amma mən inanırdım ki, valyuta olmayacaq, çünki BRİKS daxilində vahid valyuta ya ən böyük BRİKS ölkəsinin və dünyanın ən böyük iqtisadiyyatının pul vahidi olan yuan, ya da qızıldır. Qızıl variantı uyğun deyildi, yuan isə müxtəlif ölkələrə, xüsusən də Hindistana uyğun deyil", - deyə Zubets "Sputnik Azərbaycan"a bildirib.
"Yəni, BRİKS ölkəsinin valyutası belə olmayacaq və ya BRİKS bankının tərkibində daxili hesablaşmalar üçün hansısa valyuta səbəti şəklində mövcud olacaq, lakin onun heç bir sosial əhəmiyyəti olmayacaq. Buna görə də BRİKS çərçivəsində vahid valyuta ideyasından imtina etmək qərara alındı və vahid hesablaşma sisteminin yaradılması barədə qərar qəbul edildi", - deyə Zubets qeyd edib.
İqtisadçı bildirib ki, bu gün BRİKS ölkələri və ona qoşulmağı planlaşdıran ölkələr kollektiv Qərbin nəzarətində olmayan və daxilində sanksiyaların tətbiqinin mümkünsüz olacağı bir növ beynəlxalq hesablaşma sisteminin analoqunu yaratmaqda maraqlıdırlar.
"Yəni, biz hələ hansı valyutalarda olması aydın deyil, hesablaşma sisteminin yaradılmasından danışırıq. Çox güman ki, əsas valyutalar dollar və yuan olacaq, hesablaşmaların yuanla inkişaf etdirilməsində yuan zonasına potensial miqrasiyası ilə Çin maraqlıdır", - deyə iqtisadçı izah edib.
Aİİ-nin yeni hesablaşma sisteminə inteqrasiyası
"Sputnik Azərbaycan"ın həmsöhbətinin sözlərinə görə, növbəti addım BRİKS-ə yaxın paralel təşkilatların bu sistemə inteqrasiyasıdır.
"Belə ki, Aİİ və BRİKS çərçivəsində məskunlaşmaların potensial inteqrasiyası özünü təsdiq edən və beynəlxalq ticarətin təşkili üçün kifayət qədər səmərəli olacaq addımdır. Biz çox yaxşı başa düşürük ki, Aİİ ölkələri üçün əsas ticarət tərəfdaşlarından biri Çin, eləcə də BRİKS-ə daxil olan digər ölkələrdir. Yəni, əgər söhbət ticarət hesablaşmalarından, tədarük olunan mal və xidmətlərə görə ödənişlərdən gedirsə, bu, tamamilə ağlabatan hekayədir", - deyə Zubets əlavə edib.
"Amma əgər investisiyalardan danışırıqsa, o zaman beynəlxalq qlobal investisiyaların əsas hissəsini dollar investisiyaları təşkil edir. İnvestisiya axını üçün ödənişlər baxımından BRİKS və Aİİ-nin vahid hesablaşma sistemi bununla məşğul olmayacaq", - deyə iqtisadçı qeyd edib.
"Ancaq tədarük olunan mallara görə ödənişlərdən danışsaq, çox güman ki, Aİİ - BRİKS maliyyə sisteminin inkişafı bu istiqamətdə hərəkət edəcək", - deyə o, əlavə edib.
Zubets, həmçinin hesab edir ki, Aİİ və ya BRİKS-ə üzv olmayan digər ölkələr, o cümlədən Azərbaycan da bu sistemə qoşula biləcək.
"Bu cür imkanlar veriləcək. Bundan əlavə, bu assosiasiyalara daxil olmayan postsovet ölkələri üçün əsas tərəfdaşlardan birinin Çin və ya BRİKS-in, yaxud Aİİ-nin üzvü olan digər əsas tərəfdaşlar olduğunu nəzərə alsaq, çox rahat olacaq", - deyə Zubets sözünü yekunlaşdırıb.
Aİİ və BRİKS arasında milli valyutalarda hesablaşmalar da prioritetdir
Qeyd edək ki, yeni vahid hesablaşma sisteminin inkişafı ilə yanaşı, Aİİ və BRİKS ölkələri milli valyutalarla ticarətin inkişaf etdirilməsi məsələsini də nəzərdən keçirirlər. Belə ki, ötən il Rusiya Federasiyası Sənaye və Ticarət Nazirliyinin rəhbəri Denis Manturov bildirib ki, Rusiya Aİİ, BRİKS və ŞƏT ölkələrinə milli valyutalarda ödənişlərin həcminin artırılmasını təklif edib.
Şağırış cavabsız qalmayıb - ötən ilin sonunda Aİİ ölkələri arasında qarşılıqlı ticarətdə milli valyutalarla hesablaşmaların payı 83% təşkil edib.
Bundan əlavə, Rusiya Federasiyası BRİKS-in əsas tərəfdaşlarından biri - Çin ilə milli valyutalara keçidi fəal şəkildə inkişaf etdirir. Belə ki, bu gün Rusiya-Çin ticarət dövriyyəsinin, təxminən 80%-i rubl və yuanla həyata keçirilir.
Ekspertlər hesab edirlər ki, xarici ticarətdə Aİİ və BRİKS ölkələrinin milli valyutalarına keçid həm də vahid hesablaşma sisteminin yaradılması və inkişafı üçün stimul olacaq ki, bu da öz növbəsində nəinki de-dollarizasiya prosesini sürətləndirəcək, həm də region iqtisadiyyatlarının Qərb maliyyə institutlarından asılılığını azaldacaq.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin. 
