Qələm - Sputnik Azərbaycan, 1920
TƏHLİL
Sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi, mədəniyyət, idman və digər sahələrə aid aktual təhlillər

İkinci cəbhə: Rusiya və Belarus qoşunlarının qruplaşmasının zərbə imkanları necədir?

© Sputnik Виктор Толочко / Mediabanka keçidRusiya və Belarus qoşunları
Rusiya və Belarus qoşunları - Sputnik Azərbaycan, 1920, 20.10.2022
Abunə olmaq
Minsk və Moskvanın nəhəng uzunmüddətli fəaliyyəti nəticəsində Şimali Atlantika Alyansı artıq postsovet məkanında, Belarus Respublikası və Rusiya Federasiyasının təhlükəsizlik zonasında öz "qaydalarını" tətbiq edə bilmir.
Strateji çəkindirmə çərçivəsində Belarus düşmənin qaçılmaz təcavüzünün qarşısını almaq üçün qabaqlayıcı zərbə endirmək hüququnu özündə saxlayır. İttifaq dövlətinin birgə qoşun qruplaşmasının Belarus torpaqlarında yerləşdirilməsi Minskin prinsipial mövqeyini lazımi və kifayət qədər qüvvə və vasitə ilə təmin edir. Rusiya xüsusi hərbi əməliyyatın (XHƏ) əməliyyat zonası qabaqlayıcı zərbə vəziyyətində "ikinci Belarus Cəbhəsi" nin etibarlı cinahına çevriləcəkdir.
Oktyabrın 17-də Belarus Respublikası Müdafiə Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Valeri Revenko bildirib:"Belarus Respublikası bütün mövcud vasitələrdən istifadə etməklə, o cümlədən hərbi güc tətbiq etməklə öz milli maraqlarını müdafiə edəcək və hücumun qarşısını almaq məqsədilə preventiv strateji önləyici tədbirlər kompleksinin qəbul edilməsi hüququnu özündə saxlayacaq".
Mövqe prinsipiallığı ittifaq dövlətinin qoşunlarının birgə qruplaşmasının regional hərbi – siyasi təlatümlərə reaksiya olaraq (İD-nin hərbi doktrinasının 11-ci bəndi əsasında) yerləşdirilməsi ilə təsdiq edilib. Minsk və Moskvanın qüvvə və vasitələri düşmən qoşunlarının cəmləşməsi və yerləşdirilməsi mərhələsində - Belarus Respublikasına qarşı planlı əməliyyat keçirməyə hesablanan təcavüzün qarşısını almağa imkan verir.
Bir müddət əvvəl Belarus Respublikası Təhlükəsizlik Şurasının dövlət katibi Aleksandr Volfoviç bildirmişdi ki, kollektiv Qərb müharibəyə yönəlib və respublikanı münaqişəyə cəlb edir. Xarici işlər naziri Vladimir Makey sərhədlərə yaxın xarici qoşunların və hərbi texnikanın toplanmasından danışıb. Gələcək təxribatlar üçün Belarus Respublikasının sərhədlərinə NATO-nun 30 mindən çox əsgəri, yüzlərlə ağır hərbi texnika, onlarla F-15, F-16 və F-22 qırıcıları göndərilib.
Varşava hərbi xərcləri və Belarus sərhədi yaxınlığında Polşa ordusunun sayını əhəmiyyətli dərəcədə artırıb, kütləvi şəkildə xarici hərbi texnika alır, ağılsızcasına öz ərazisində Amerika qoşunlarını və nüvə silahlarını yerləşdirməyə çalışır. Kiyev rejimi də öz növbəsində Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin 15 minə yaxın hərbi qulluqçusunu sərhədə çəkib, Baş Kəşfiyyat İdarəsinin fəal əməkdaşları isə hələ 2017-ci ildə Minskdə zərərsizləşdirilməyə başlayıb.
NATO bloku və Ukrayna Minsk və Moskvanın təhlükəsizliyinə ekzistensial təhlükə olaraq qalır. Belarus və Rusiyanın strategiyası alyansın bir sıra Şərqi Avropa ölkələrinin Qərbi Ukrayna regionlarını ələ keçirmək istəyini soyudur. Belarusun müdafiə naziri Viktor Xrenin Belarus Respublikası və Rusiya Federasiyasının regional qruplaşmasının İttifaq dövlətinin silahlı müdafiəsi üzrə tapşırıqları yerinə yetirməyə başladığını bildirib.
Döyüş potensialı
Belarus Respublikası Müdafiə Nazirliyinin məlumatına görə, Belarus ərazisindəki regional qoşunlar qrupuna 9 minə yaxın Rusiya hərbçisi daxil olacaq. "İttifaq qətiyyəti – 2022" manevrlərinin təcrübəsinə əsasən, Rusiya qoşunlarının Belarus Respublikasına köçürülməsinin ehtimal olunan dinamikası (infrastruktur bazası imkanları) məlumdur - həftədə 100-dən çox eşelon (5200 vaqon və platforma). Rusiya qoşunları və döyüş texnikası yüklü ilk eşelonlar Belarusiyaya oktyabrın 15-də, təyyarələr isə oktyabrın 16-da gəliblər.
Belarusun coğrafi mövqeyi quru qoşunlarının raket silahlarına bütün Qərbi Avropanın əməliyyat məkanına nəzarət etməyə imkan verir. Belarus Respublikası ərazisində döyüş üstünlüyünü təmin etmək üçün "Xəncər" hipersəs raketləri (daşıyıcıları olan ağır MiQ-31 qırıcıları Minsk səmasında görünüb) yerləşdirilə bilər. İttifaq dövlətinin qoşun qruplaşmasının strukturu və tərkibi taktiki nüvə silahı da daxil olmaqla, məhdudiyyət qoyulmadan mümkün eskalasiyanın səviyyəsinə uyğun olacaq.
2021-ci ildən İttifaq Dövlətinin yeni Hərbi Doktrinası irimiqyaslı təcavüzə cavab olaraq Rusiya nüvə silahının istifadəsini nəinki imkan verir (köhnə versiyada olduğu kimi), həm də tənzimləyir. Belarusiya isə qeyri-nüvə dövlətləri olan Belçika, Almaniya, İtaliya, Hollandiya və Türkiyə kimi taktiki termonüvə silahlarını yerləşdirmək və istifadə etmək hüququna malikdir. Qeyd etmək lazımdır ki, yuxarıda adları çəkilən ölkələrdə ABŞ-ın, təxminən, 200-ə qədər daimi hazırlıq vəziyyətində və ilk olaraq istidadəyə hazır vəziyyətdə olan, ümumi gücü "900 Xirosima" olan B61 hidrogen bombası saxlanılır.
Belarus Hərbi Hava Qüvvələri və Hava Hücumundan Müdafiə bölmələri Rusiya Hərbi Hava Qüvvələri və Hava Hücumundan Müdafiə bölmələri ilə birlikdə sentyabr ayından İttifaq dövlətinin hava sərhədlərini qoruyur.
Belarus Respublikası ərazisində Hərbi Hava Qüvvələri və Hava Hücumundan Müdafiə Qoşunlarının birgə döyüş hazırlığı üçün iki mərkəz fəaliyyət göstərir. Rusiyanın Tu-22M3 və Tu-160 raketdaşıyıcıları Belarus səmasında döyüş yükü ilə uçur, Belarus Hərbi Hava Qüvvələrinin qırıcıları onları daim döyüş hazırlığı şəraitində əhatə edirlər. Son vaxtlara qədər yenilənmiş avionika, elektron döyüş sistemləri və silahları olan MiQ-29 (100 km-ə qədər uçuş məsafəsi olan "R-77" hava-hava raketləri) Belarus Respublikasının qırıcı donanmasının əsasını təşkil edirdi.
Yerdə Rusiya Federasiyasının istehsalı olan "Sopka-2" radar kompleksinin köməyi ilə Belarus hava hücumundan müdafiə ekipajları Kiyev və Varşava üzərindəki səmada hədəf nişanlarını görürlər. Respublikada "Krasux-4"radioelektron mübarizəsinin uzaq məsafəli sistemləri də yerləşdirilib.
Belarus Respublikasının Prezidenti Aleksandr Lukaşenko əvvəllər Belarus Hərbi Hava Qüvvələrinin bir neçə "Su-24M" ön xətt bombardmançılarının modernləşdirilməsindən (taktiki nüvə silahlarından istifadə üçün texnoloji hazırlıq), respublikada daimi əsasda "İsgəndər-M" əməliyyat-taktiki raket sistemləri və S-400 "Triumf" zenit-raket sistemlərinin yerləşdirilməsindən danışıb.
May ayında Belarus Respublikası Müdafiə Nazirliyinin rəhbəri Viktor Xrenin Belarus müdafiə sənayesinin istehsal etmədiyi Rusiyanın ixrac krediti hesabına "bahalı silah növləri"nin alındığını açıqlamışdı. Respublika yeni Su-30SM döyüş təyyarələri, hücum və çoxməqsədli helikopterlər, "Tor-M2" zenit-raket sistemi və digər yüksək texnologiyalı məhsullar alacaq. İlin əvvəlindən Belarus Silahlı Qüvvələri üçün ən son hərbi texnika ilə Rusiyadan gələn qatarlar Moskva ilə Minsk arasında hərbi-texniki əməkdaşlığın intensivləşməsi ritmini əks etdirir.
Yüksək Prioritetlər
Məsələn, Rusiyanın "Triumf"unun imkanları potensial düşmənin (o cümlədən, B-52 strateji bombardmançıları, "görünməz" F-35 və F-22, ballistik, qanadlı və Pentaqon hələ ki, mövcud olmayan hipersəsli raketləri) Belarus Respublikasının kompakt ərazisi üzərində hava hücumu ilə keçilməz olan, diametri 800 km olan etibarlı təhlükəsizlik günbəzi yaratmağa imkan verib.
Bu yaxınlara qədər Belarusun hava hücumundan müdafiə qüvvələri müvafiq olaraq 10 km, 12 km, 30 km, 75 km-ə qədər məsafədə hədəfi məhv etməyə qadir olan "Osa", "Tor-M2", "Buk", "S-300" zenit-raket komplekslərinə malik idi. Bununla belə, hələ 2016-cı ildə Belarus və Rusiya Vahid Regional Hava Hücumundan Müdafiə Sistemini (beş aviasiya, on zenit-raket, beş radiotexniki və bir radioelektron mübarizə bölməsi) yaratdılar. Minsk Brest, Vitebsk və Qrodno bölgələrində yerləşən "S-300PS" hava hücumundan müdafiə sisteminin dörd bölməsini (pulsuz) aldı. Bundan əvvəl Rusiya "Topol-M" Strateji Raket Qüvvələri üçün MZKT-79221 şassisinin müqabilində dörd "S-300PS" divizionu tədarük edib.
Belarus Respublikası silahlı qüvvələrinin inkişafı üçün prioritet istiqamətlər raket qoşunları, hava hücumundan müdafiə, elektron müharibə qüvvələri və vasitələri, kəşfiyyat və rabitədir. Bundan əlavə, Minsk ənənəvi olaraq Xüsusi Əməliyyat Qüvvələrinin inkişafına diqqət yetirir. Belarus Silahlı Qüvvələrinin ən yüksək döyüş potensialı üç ayrı hava-desant və xüsusi təyinatlı briqadalardan ibarətdir. Onlar üçün xüsusi olaraq "Kayman" 4x4 döyüş zirehli maşını yaradılıb və istehsal olunur.
Nəzərə almaq lazımdır ki, Belarus hərbi baxımdan həmişə çətin qoz olub. Təsadüfi deyil ki, Respublika bədxah qonşular tərəfindən "NATO-nun kürəyində xəncər" kimi qiymətləndirilir. Qərbin hərbi güc reytinqi "Global Firepower" isə Belarusu dünyada mümkün olan 142 yer arasında layiqli 52-ci yerə layiq görüb.
Belarus Ordusunun döyüş tərkibinə 45 000 fəal hərbi qulluqçu (ehtiyatda 290 000 nəfər), 200-dən çox təyyarə və helikopter, 600 tank və 1510 digər zirehli texnika, 710 artilleriya və 238 reaktiv yaylım atəşi qurğusu (uzaq mənzilli "Polonez" reaktiv yaylım atəşi sistemi daxil olmaqla) daxildir. Daha aydın başa düşmək üçün – MDB ölkələri və yaxın qonşular sayılan Özbəkistan (55-ci yer), Azərbaycan (63-cü), Qazaxıstan (64-cü), Litva (85-ci), Latviya (95-ci), Estoniya (108-ci), Tacikistan (111-ci) kimi ölkələr reytinqdə daha aşağıdadırlar.
Ukraynada, Polşada və digər dost olmayan qonşu ölkələrdə başa düşürlər ki, Belarus Respublikası və Rusiya Federasiyasının Qərb strateji istiqamətində yerləşdirilmiş birləşmiş qoşun qrupunun gücü təchizat marşrutlarını təcrid etmək (Rumıniya logistikası istisna olmaqla), Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə "mərmi aclığı" yaşatmaq və Kiyev rejiminin təslim edilməsinin sürətləndirilməsi üçün kifayətdir. NATO-nun mənfi reaksiyası gözləniləndir. Qoşunların birgə regional qruplaşması Avropada sabitliyin yeni təminatçısı olacaq.
ABŞ və müttəfiqləri 2021-ci ilin dekabrında Rusiyanın bərabər və bölünməz təhlükəsizliklə bağlı əsas təkliflərinə mənfi cavab veriblər. Bununla belə, Minsk və Moskvanın nəhəng uzunmüddətli fəaliyyəti nəticəsində Şimali Atlantika Alyansı artıq postsovet məkanında, Belarus Respublikası və Rusiya Federasiyasının təhlükəsizlik zonasında və ölkənin milli maraqlarında cəzasız olaraq öz "qaydalarını" tətbiq edə bilmir. Hegemona hipersəs zəifliyinə öyrəşmək və keçmişin müstəmləkəçilik vərdişlərini unutmaq vaxtıdır.
Xəbər lenti
0